Nieuwsbrief 37 - juni 2014

IAS Monitor geactualiseerd

De IAS Monitor Mesothelioom is op de website van het IAS geactualiseerd met de cijfers over 2012 (NKR) en 2012/2013 (IAS: sectoren/beroepen t/m 2012, rest t/m 2013). Het aantal slachtoffers ligt sinds 2010 ruim boven de 500 per jaar. 90% is man en meer dan driekwart is boven de 65 op het moment dat de diagnose wordt gesteld. De gemiddelde leeftijd van de slachtoffers blijft toenemen. De cijfers laten o.a. zien dat ongeveer 80% van de mensen met mesothelioom als werknemer aan asbest is blootgesteld. Bij 20% gaat het meestal om slachtoffers die de asbestblootstellingsoorzaak niet weten of niet zeker weten of ze in een dienstverband aan asbest zijn blootgesteld. Anderen verklaren als zelfstandige, prive (doe-het-zelven) of in het milieu aan asbest te zijn blootgesteld. Bron: IAS, mei 2014.

IAS Jaarverslag 2013: Aantal aanvragen weer boven de 500

Het Instituut Asbestslachtoffers (IAS) heeft in 2013 534 aanvragen in behandeling genomen van asbestslachtoffers met mesothelioom, ook wel asbestkanker genoemd. Het aantal aanvragen per jaar ligt al een aantal jaar ruim boven de 500 per jaar. Dat komt overeen met het aantal slachtoffers dat jaarlijks de ziekte mesothelioom krijgt. Ondanks het asbestverbod sinds 1993 is een structurele afname nog steeds niet zichtbaar. Bijna 90% van alle aanvragen bij het IAS resulteert in een schadevergoeding of tegemoetkoming bij leven. Dit alles staat in het jaarverslag van het IAS over 2013.

Risico eenmalige asbestblootstelling

Er is een duidelijke relatie tussen de hoeveelheid asbest waaraan men is blootgesteld en de kans op het krijgen van longkanker, mesothelioom en larynxcarcinoom. Dat concluderen de longartsen Baas en Burgers na analyse van de resultaten van een studie onder 58.279 beroepsmatig aan asbest blootgestelde Nederlandse mannen die tussen 1986 en 2006 zijn gevolgd. Het risico van een eenmalige blootstelling hangt volgens deze specialisten af van de duur van de expositie, de concentratie ingeademde vezels en het type asbestvezel. Lees meer over dit artikel in de editorial van deze nieuwsbrief. Bron: Baas, P. & Burgers, J.A. (2014). Een keer asbest: levensgevaarlijk? Ned Tijdschr Geneeskd. 2014;158:A7653.

Vergelijking regionale spreiding mesothelioom Groot Brittannie en Nederland

Net als in Nederland komt mesothelioom bij Britse mannen vooral voor in gebieden met industrie waar in het verleden asbestblootstelling plaatsvond, bijvoorbeeld op scheepswerven. Een analyse over de periode 1981-2011 laat zien dat de sterfte in deze gebieden in de eerste jaren na 1980 hoger was dan in latere jaren. De mesothelioomsterfte neemt in deze gebieden minder toe dan gemiddeld in Groot Brittannie. Mogelijke verklaringen zijn het verdwijnen van de scheepsbouw met verhuizing van de slachtoffers als gevolg. Of dat de piek in slachtoffers in deze gebieden al is bereikt. Ook in Nederland is deze ontwikkeling te zien. Provincies waar vroeger veel scheepsbouw was, zoals Zeeland en Zuid Holland hadden tussen 1989 en 1995 relatief meer mesothelioom dan in de jaren daarna (t/m 2012). Deze ontwikkeling gaat tegen de landelijke trend in (Zie IAS Monitor onder 3.). Bron: Health and Safety Executive (HSE), maart 2014; IAS Monitor juni 2014.

Chrysotiel asbest en maagkanker

Chinese mijnwerkers uit een chrysotiel (wit) asbestmijn hebben vaker dan gemiddeld maagkanker. Dat concludeert Li na onderzoek bij 1539 mijnwerkers die 26 jaar gevolgd zijn. Bron: Lin S, Wang X, Yano E. e.a. Occup Environ Med 2014; 71:323-328.

Is mesothelioom erfelijk?

Volgens een Italiaans onderzoek lijken erfelijke factoren van belang te zijn voor het risico op mesothelioom, maar is onduidelijk hoe groot die invloed is. Bron: Ascoli, V. e.a. (2014).

Overzichtsstudie over beroepsgerelateerde asbestblootstelling en longkanker

Nielsen analyseerde de resultaten van studies over beroepsgerelateerde asbestblootstelling en longkanker die in de databanken Pubmed en Embase zijn opgenomen. Conclusie is o.a. dat de diagnose asbestgerelateerde longkanker niet op basis van medische (pathologische/klinische) criteria kan worden gesteld. Het samengaan van longkanker met andere asbestgerelateerde afwijkingen, bijvoorbeeld pleurale plaques, of de hoeveelheid asbestvezels in het longweefsel kunnen als indicatie dienen. Het extra risico op longkanker door roken en asbestblootstelling samen ligt tussen additief en multiplicatief . Het risico neemt toe naarmate de blootstelling hoger is geweest. Bron: Nielsen, L.S. e.a. (2014).

Demografische en geografische kenmerken Duitse mesothelioompatienten

Schonfeld analyseerde de demografische kenmerken en regionale spreiding van 12.854 Duitse mesothelioompatienten die tussen 2000 en 2010 aan de ziekte waren overleden. De sterfte bereikte het hoogste niveau bij de groep die tussen begin en half jaren 40 was geboren en nam daarna af. In (voormalig) West Duitsland overleden 2,7 keer meer mannen en 1,4 keer meer vrouwen aan mesothelioom dan in (voormalig) Oost Duitsland. In voormalig West Duitsland kwam de ziekte vooral voor in het noorden en westen. De verhouding man/vrouw varieerde van 3:1 in voormalig Oost Duitsland tot 6:1 in het westen. Bron: Schonfeld, S.J. e.a. (2014).

Latentietijd bij mesothelioom

Op basis van onderzoek bij acht verschillende Italiaanse en Australische patientengroepen concludeert Reid dat het risico op mesothelioom toeneemt tot 45 jaar na het eerste moment van asbestblootstelling. 44% van de mensen met pleuraal mesothelioom (longvlieskanker) en 54% van de mensen met peritoneaal mesothelioom (buikvlieskanker) kregen de diagnose pas na 40 jaar. Voor respectievelijk 13,3 en 23,2 % duurde dat zelfs 50 jaar. De gemiddelde latentietijd was 38,4 jaar. Bron: Reid, A. e.a. (2014).

Risico op mesothelioom door synthetische glasachtige vezels

Bofetta concludeert na analyse van resultaten van epidemiologische en toxicologische studies dat er weinig bewijs is dat blootstelling aan synthetische glasachtige vezels (glaswol, steenwol) mesothelioom zou veroorzaken. Bron: Bofetta, P. e.a. (2014).

Metselaars en asbest

Metselaars hebben een hoger dan gemiddeld risico op longkanker, aldus een overzichtsstudie. Het risico wordt groter naarmate men langer als metselaar heeft gewerkt. Mogelijke oorzaken zijn met name blootstelling aan kristallijn silicadeeltjes en in mindere mate asbest. Bron: Consonni, D. e.a. (2014).

Installatiemedewerkers aan asbest blootgesteld

Medewerkers van een installatiebedrijf uit Hengelo zijn onlangs bij werkzaamheden bij een bandenfabriek zonder bescherming aan asbest blootgesteld. De ca. 20 betrokken medewerkers zijn daarvan per brief op de hoogte gesteld. Zij zouden geboord en gezaagd hebben in materialen waar asbest in bleek te zijn verwerkt. Er bestaat een kans dat daarbij asbestvezels zijn vrijgekomen. In de brief die de personeelsleden kregen, staat dat de blootstelling is geregistreerd, zodat zij eventueel aanspraak kunnen maken op een schadevergoeding als zij ziek worden. Het IAS ontwikkelt momenteel een register waarin mensen die met asbest in aanraking zijn geweest de gegevens digitaal vast kunnen leggen. Naar verwachting zal dit komend najaar worden opengesteld. Bron: De Twentsche Courant Tubantia, 5 april 2014.

Vlaamse busmaatschappij erkent asbestblootstelling

Enkele ex-werknemers van vervoersmaatschappij MIVB werden jarenlang blootgesteld aan asbest. Ze vragen erkenning en hulpmaatregelen in de vorm van een aangepaste ziektekostenverzekering en betere en meer frequente controles door het bedrijf: vaker dan nu (om de drie, vier jaar). In een reactie erkent de Brusselse vervoersmaatschappij MIVB de asbestblootstelling in het verleden omdat men toen niet op de hoogte was van het asbestrisico. Een woordvoerder meldt eveneens dat de mensen die blootgesteld zijn door het bedrijf actief gevolgd zullen worden. Bron: Het Nieuwsblad, 3 april 2014.

Campagne voor asbestmaskers

De asbestbranche is samen met de Stichting Certificatie Asbest (Ascert) een campagne begonnen voor het juiste gebruik van adembescherming. De campagne is vooral bedoeld voor het uitvoerend personeel in de sector. De initiatiefnemers hopen echter dat ook directies van bouwbedrijven en asbestsaneringsbedrijven, opdrachtgevers en andere partijen de boodschap ter harte nemen. Bron: cobouw.nl, 26 mei 2014.

Gezondheidsprofessionals en asbest tussen 1930 en 1990

In een retrospectief onderzoek is nagegaan wat de bemoeienis van arboprofessionals was met de gezondheidsrisico s van asbest in de periode 1930 tot1990: hebben zij het risico gesignaleerd en aangedrongen op preventieve maatregelen? Geconcludeerd wordt dat zij vooral handhavers en uitvoerders bleken te zijn van regelgeving gericht op eliminatie van de gezondheidsrisico s van asbest. Slechts enkele pioniers pleitten voor gezondheidsbeschermende maatregelen. Bron: Plomp,N. (2014). De rol van gezondheidsprofessionals in de asbestcasus. TBV 22, nr. 4, april 2014.

Online lotgenotencontact kan helpen

Australisch onderzoek meldt dat deelname aan een online lotgenotenforum mogelijk het gevoel van isolatie en chronische stress bij mesothelioompatienten kan verzachten. Bron: PR Web, 13 mei; Kozlowski, D. e.a. (2014).

Franse vakbond publiceert handboek asbest voor bouwvakkers

De Franse Federatie van Bouwvakkers heeft een handboek asbest voor bouwvakkers gepubliceerd. Het beschrijft o.a. maatregelen om asbestblootstelling tijdens sloop of renovatie te voorkomen. Daarnaast geeft het informatie over de regelgeving, verantwoordelijkheden van de verschillende betrokken partijen en over sancties die bij overtreding worden toegepast. Bron: International Ban Asbestos Secretariaat, 21 mei 2014.

Kamervragen arrest Europees Hof verjaring

In antwoord op SP-kamervragen meldt Minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) dat de Nederlandse wet- en regelgeving in tegenstelling tot de Zwitserse wel in overeenstemming is met de uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) over de verjaringstermijn van civiele vorderingen van asbestslachtoffers en de toegang tot het recht. In Nederland geldt een langere verjaringstermijn en geldt vanaf 2004 een speciale regeling voor verborgen personenschade. Verder heeft de Hoge Raad gezichtspunten opgesteld aan de hand waarvan kan worden bepaald of een beroep op verjaring naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Daarnaast bestaat in Nederland het Instituut Asbestslachtoffers (IAS). Het IAS biedt asbestslachtoffers met mesothelioom of asbestose die geen schadevergoeding kunnen krijgen in samenwerking met de Sociale Verzekeringsbank (SVB) een financiele tegemoetkoming op basis van de Regeling TAS of TNS. Doordat de regeling voorziet in een voorschot, kunnen het slachtoffer en diens nabestaanden op korte termijn na ontdekking van de asbestgerelateerde schade over een uitkering beschikken. Dit voorschot hoeft niet te worden terugbetaald als geen schadevergoeding wordt verkregen. Het IAS bemiddelt daarnaast tussen het slachtoffer en de door hem aansprakelijk gestelde (ex-) werkgever over het betalen van een schadevergoeding. Bron: IAS Nieuws, 11 maart, Rijksoverheid.nl, 2 mei.

Nedstaal mag asbestproef doen

Staalverwerkingsbedrijf Nedstaal in Alblasserdam mag een proef doen met het omsmelten van asbesthoudend schroot. Dat heeft de rechtbank in Den Haag dinsdag bepaald. Nedstaal wil deze zomer al starten met de proef. Het staalbedrijf had toestemming voor de proef gekregen van de Provincie Zuid-Holland, op advies van de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid (OZHZ). Tegen dat besluit werd door het aktiecomite Asbest Nedstaal Nee en de colleges van B&W van Alblasserdam, Papendrecht en Hendrik Ido Ambacht beroep aangetekend. De Haagse rechtbank heeft de bezwaren nu afgewezen. Bron: rechtbank Den Haag, 14 april 2014, SGR 13/8712 en 13/8715.

Japanse criteria asbestgerelateerde longkanker onredelijk

Het Gerechtshof van het Japanse district Kobe vindt dat een locale autoriteit onterecht een aanvraag voor schadevergoeding van een man met asbestgerelateerde longkanker heeft afgewezen. De door de overheid toegepaste criteria zijn volgens het hof in deze zaak onredelijk. Die criteria zijn: minimaal 10 jaar een asbestrisicoberoep en de longen moeten 5000 asbestvezels per gram bevatten. De 60-jarige man had sinds 1967 als timmerman in de bouw gewerkt, maar zijn longen bevatten slechts 918 asbestvezels per gram weefsel. Het hof beoordeelt dit laatste criterium als onredelijk omdat de man asbestsoorten had ingeademd die niet makkelijk asbestdeeltjes in de long vormen. Verder was de 918 gram die wel gevonden is veel hoger dan gemiddeld in de bevolking voorkomt. Bron: Mainichi Japan, 13 mei 2014.

Geschil gemeente met school over asbestsaneringskosten

De gemeente Stede Broec en de leiding van het Martinuscollege leggen een geschil over een rekening van 4,5 miljoen euro voor asbestsaneringskosten van de school aan de rechter voor. Vanwege asbestvondsten moest de middelbare school in Grootebroek vanaf augustus 2011 een half jaar dicht. De leerlingen moesten worden ondergebracht in noodlokalen in Grootebroek. En in kantoorruimtes in Hoorn, waar ze dagelijks met bussen heen worden gebracht. Dit kostte samen met de sanering van het asbest totaal 4,5 miljoen. Stede Broec schoot dit geld voor om een snelle oplossing mogelijk te maken. De leerlingen mochten immers niet de dupe van het asbest worden. Later zou de vraag beantwoord moeten worden wie voor de kosten moest opdraaien. Hier zijn beide partijen niet uitgekomen. Bron: Noordhollands Dagblad, 6 mei 2014.

Asbestclaims wegens angst

Tien medewerkers van de Franse farmaceut Sanofi vorderen via de rechter elk 30.000 euro compensatie voor de angst die hun blootstelling aan asbest heeft veroorzaakt. De farmaceut erkent dat die blootstelling lang geleden, rond 1975 heeft plaatsgevonden. Dit was echter een periode waarin alle fabrieken nog met asbest werkten. Aangezien de latentietijd volgens Sanofi tussen de 20 en 40 jaar ligt, lopen de werknemers nu vrijwel geen risico meer. De uitspraak wordt rond 11 juli verwacht. Bron: International Ban Asbestos Secretariaat, 28 april 2014.

Busbedrijf niet aansprakelijk voor wit asbest tot begin jaren 80

Een buschauffeur is bij zijn werkgever, een busbedrijf, tot begin jaren 80 aan wit asbest blootgesteld en aan mesothelioom overleden. De kantonrechter komt tot het oordeel dat de werkgever geen verwijt treft dat zij geen specifieke maatregelen heeft getroffen die erop gericht waren de door wit asbest veroorzaakte ziekte maligne mesothelioom te voorkomen. Uit de door partijen overlegde publicaties volgt dat in de jaren zeventig en tachtig een wetenschappelijke discussie gaande was over de gevaren van de verschillende soorten asbest. Naar het oordeel van de kantonrechter dient aangenomen te worden dat de Nederlandse overheid in de in deze zaak relevante periode weinig maatregelen heeft getroffen om te beschermen tegen de gevaren van wit asbest. Die terughoudendheid is temeer van belang nu de werkgevers geen producent of (directe) verwerker van asbest is. Bron: rechtspraak.nl, 27 mei 2014, kantonrechter Noord-Nederland, nr. KL-2170818- CV EXPL 13-4739 E.

Hof Den Bosch: Bouwbedrijf aansprakelijk voor wit asbest 1977-78

Een ten gevolge van mesothelioom overleden man is rond 1977-78 gedurende 4 à 5 uur betrokken geweest bij het leggen van (chrysotiel -wit asbest- bevattende) golfplaten op het dak van een loods. Het gerechtshof Den Bosch oordeelt de werkgever aansprakelijk voor de blootstelling. Dit ondanks dat niet aangenomen kan worden dat in de periode van eind 1977 tot en met januari 1978 een klein bouwbedrijf bekend hoorde te zijn met de specifieke gevaren van wit asbest, te weten dat elke relevante blootstelling aan asbeststofvezels - zonder drempelwaarde - het gevaar van het ontstaan van mesothelioom met zich kon brengen. Uitgangspunt is echter dat het bouwbedrijf destijds niet wist, noch behoorde te weten, dat de onderhavige platen slechts wit asbest bevatten. Op grond van de omstandigheid dat de werkgever wist dat met asbestplaten werd gewerkt en ook wist, althans had moeten weten, dat inademing van asbestvezels tot asbestose/longkanker kan leiden, heeft deze ten onrechte nagelaten veiligheidsmaatregelen te nemen ter voorkoming van asbestose/longkanker. Bron: rechtspraak.nl, Hof Den Bosch: nr.HD 200.042.868-01, 11 maart 2014.

Lees verder

Hof Arnhem: onvoldoende bewijs voor blootstelling bij scheepsbouwer na 1977

In vervolg op een uitspraak van 7 juni 2013 oordeelt Hof Arnhem dat de nabestaanden er niet in geslaagd zijn te bewijzen dat een man daadwerkelijk na 13 juli 1977 bij een ex-scheepsbouwer aan asbest blootgesteld is geweest. Ten aanzien van het ontstaan van mesothelioom oordeelt het hof dat aangenomen kan worden dat dit is te wijten aan blootstelling aan asbest. Anders dan de werkgever bepleit, is de mate en duur van de blootstelling niet van belang voor het al dan niet toepassen van de arbeidsrechtelijke omkeringsregel op situaties van mesothelioom. Wel kan gesteld worden dat naarmate de blootstelling intensiever is en langer duurt, de kans op overlijden daardoor toeneemt. Aan de Asbestkaart kent het hof bij de bewijswaardering zeker gewicht toe, naast andere bewijsmiddelen. In een concreet geval kan de classificering op de Asbestkaart de balans in het voordeel van een van partijen doen uitvallen. Het feit dat in een deel van de relevante periode volgens de Asbestkaart sprake is geweest van een goede kans op blootstelling, is echter onvoldoende nu ander overtuigend bewijsmateriaal ontbreekt of is geneutraliseerd. Bron: rechtspraak.nl, Hof Arnhem-Leeuwarden, 25 maart 2014, nr. 200.104.783-01.

Hof Den Bosch: aannemersbedrijf niet aansprakelijk voor blootstelling na 1980

In hoger beroep wijst Hof Den Bosch een vordering tegen een klein aannemersbedrijf af.
Een weduwe vordert schadevergoeding van de ex-werkgever van haar man omdat hij na 1980 als uitvoerder aan asbest zou zijn blootgesteld en daardoor in 2009 aan mesothelioom is overleden. Onder verwijzing naar het proefschrift van dr. Stumphius en tal van arresten, stelt zij dat vanaf 1969 algemeen werd aangenomen dat de blootstelling aan asbest het risico van kanker met zich bracht en dat iedere werkgever in Nederland daarvan vanaf toen op de hoogte moet worden geacht. Hof Den Bosch is het daarmee oneens. Het proefschrift van dr. Stumphiums die arts was bij een grote scheepswerf, mag niet zonder meer bekend worden verondersteld in andere branches. Ondanks een stortvloed van stellingen en verwijzingen van naar wetenschap en jurisprudentie, ontbreekt het aan concreetheid waarom in dit geval het aannemersbedrijf een verwijt kan worden gemaakt. Met name is onvoldoende ingegaan op het verweer van de werkgever dat zij vanaf 1975 geen asbesthoudende dakplaten meer heeft gebruikt en dat zij vanaf medio jaren 70 gespecialiseerde bedrijven inschakelde om de dakbedekking te verzorgen. Bron: rechtspraak.nl, Hof Den Bosch, 27 mei 2014, nr. HD 200.110.667 02.

Britse verzekeraars steunen onderzoek mesothelioom

Britse longartsen roepen verzekeraars op het medisch onderzoek naar mesothelioom nog meer financieel te gaan steunen. Naar schatting zal de uiteindelijke rekening voor de verzekeraars zo n 11 miljard pond aan compensatie voor slachtoffers bedragen. Investering van een fractie van dit bedrag aan onderzoek naar mesothelioom zou dit onderzoek sterk kunnen verbeteren en de uiteindelijke rekening voor de verzekeraars omlaag kunnen brengen, aldus de longartsen. Volgens een woordvoerder van de koepel van verzekeraars hebben een aantal verzekeraars al 3 miljoen pond aan de British Lung Foundation bijgedragen en is men in overleg over meer. Bron: BBC news, 13 april 2014.

Japan gaat asbestwerkers screenen

Het Japanse Ministerie van Milieu start in 2015 samen met gemeenten een project dat werknemers van voormalige asbestfabrieken op longkanker gaat screenen. Bron: japantimes, 29 april 2014.

Immuuntherapie op Europese Longkanker Conferentie 2014

Op de Europese Longkanker Conferentie die dit jaar in Zurich plaatsvond, waren verschillende presentaties over immuuntherapiebehandelingen die bij longkanker lijken te werken en nu ook voor mesothelioom worden onderzocht. Bron: medscape, 27 maart 2014.

Asbest en het immuunsysteem

Amfibool asbest en erioniet zorgen voor auto-immuunreacties bij muizen. Erioniet is een vezelachtig mineraal dat op asbest lijkt, dat ook mesothelioom kan veroorzaken. Het komt o.a. voor in de natuur in Turkije en het Amerikaanse North Dakota, waar het in gravelwegen is verwerkt. Een overzichtsstudie van Pfau beschrijft de resultaten van epidemiologisch en toxicologisch onderzoek naar de relatie tussen asbestblootstelling op auto-immuunziekten. Bron: Zebedeo, C.N. e.a. (2014); Pfau, J.C. e.a. (2014).

Brit per abuis voor mesothelioom behandeld

Een 66-jarige Brit is gedurende drie jaar per abuis voor mesothelioom behandeld. Onlangs bleek dat hij een andere niet-levensbedreigende asbestgerelateerde aandoening had. Niet bekend is welke. Bron: Daily Mirror, 12 mei 2014.

Nieuwe behandeling voor mesothelioom

In het Canadese Toronto worden patienten die voor mesothelioom geopereerd gaan worden ook vooraf intensief bestraald. Bij de standaardbehandeling gebeurt dat alleen achteraf. De resultaten tot nu toe zijn bemoedigend. Bron: Cho, B.C.J. e.a. (2014).

Overzichtsstudies mesothelioom

De Assis beschrijft de verschillende genetische patronen die betrokken zijn bij de ontwikkeling van mesothelioom. Meer onderzoek is nodig om dit beter in kaart te brengen. Volgens Truini is kennis over genetische veranderingen in het microRNA van belang voor de diagnose, progressie en behandeling van mesothelioom. Bron: De Assis, L.V.M. e.a. (2014); Truini, A. e.a. (2014).

Steeds meer lege stallen met asbest

Binnenkort staan er meer stallen leeg dan kantoren. Die voorspelling doet het kennisinstituut van Wageningen Universiteit. In 2030 staat naar schatting 15 miljoen vierkante meter aan boerenbedrijfsgebouwen leeg. Dat zijn 2100 voetbalvelden. Het gaat vooral om ligboxenstallen uit de jaren zeventig. Vaak met een dak waarin asbest is verwerkt, wat sloop niet makkelijker maakt. Gemeenten zouden hiermee bij hun herbestemmingsplannen rekening moeten houden. Bron:Trouw, 25 maart 2014.

Malafide asbestsaneringen eerder in beeld

Inspectie SZW heeft een smartphone app laten ontwikkelen waarmee iedereen melding kan maken van verdachte asbestsaneringen. De app is gericht op het opsporen van malafide asbestsaneringen. Ziet u dat ergens asbest verwijderd wordt? Check op de kaart of deze asbestsanering is gemeld bij de Inspectie SZW. Sanering niet op de kaart? Meld de locatie bij de Inspectie SZW. De app is bedoeld voor een breed publiek. Niet alleen gemeentelijke toezichthouders kunnen er gebruik van maken. Ook voor de (milieu)politie en andere inspectieteams is de app goed bruikbaar. Maar ook kunnen gewone burgers meldingen doorgeven als zij onregelmatigheden zien in hun eigen wijk. De app is beschikbaar via de Google Play Store en de Apple Appstore, zoek op asbestwerkzaamheden. Bron asbestenbouw.com, 13 mei 2014.

Sloop schepen in Bangladesh dodelijk

Ongeveer 65 tot 75 procent van de afgeschreven schepen in de wereld vaart naar de stranden van Bangladesh (Chittagong), India (Alang) en Pakistan (Gadani) om gesloopt te worden. De levensduur van een containerschip of olietanker bedraagt 25 tot 30 jaar. Terwijl het sloopproces van schepen in het Westen streng gereglementeerd is, gelden er in Azie zo goed als geen regels. Peter Gwin, journalist van National Geographic, nam samen met fotograaf Mike Hettwer een kijkje op de 'scheepswerven' van Chittagong. Het stuk land wordt ook wel de 'ijzermijn' van Bangladesh genoemd. Gwin schreef er een artikel over in de mei-editie van het tijdschrift en maakte er een korte film over. Wat hij in Chittagong zag, tartte elke verbeelding. De blootstelling aan giftige stoffen zoals asbest, zware metalen en pcb's is er part of the job. Bron: Ad, 24 april 2014; National Geographic Magazine, mei 2014.

12de eeuwse Byzantijnse asbestmuren op Cyprus

Byzantijnse monniken bouwden muren met chrysotiel (wit) asbest. Een artikel wijst op het risico van asbest in Byzantijnse kloostermuren op Cyprus. Bron: Kakoulli, I. e.a. (2014).

Britse regering waarschuwt voor gasmaskers WO1

De Britse regering waarschuwt scholen voor gasmaskers en tinnen helmen uit de eerste wereldoorlog. Het merendeel bevat namelijk het meest gevaarlijke blauwe asbest (crodidoliet). Deze objecten worden de laatste tijd op scholen gedemonstreerd i.v.m. de 100- jarige herdenking van WO1. Bron: International Ban Asbestos Secretariaat, 14 mei 2014.

Kamervragen asbestsanering woningen Louwershoek

Begin januari werden in het wooncomplex Louwershoek in Amsterdam asbestsaneringswerkzaamheden stilgelegd, omdat deze op onzorgvuldige wijze werden verricht. In antwoord op SP-kamervragen meldt minister Blok (Wonen) dat de noodzaak tot het (tijdelijk) verhuizen van bewoners een beslissing is die van geval tot geval op lokaal niveau moet worden genomen door de verhuurder of eigenaar. Dit in overleg met de gemeente. De GGD kan hier een adviserende rol in vervullen. De minister kan dit niet beoordelen in specifieke omstandigheden. De verhuurder of eigenaar is verder verantwoordelijk voor het contact met bewoners over het proces. Naar aanleiding van recent verkregen informatie start de Inspectie SZW nader onderzoek naar de gang van zaken bij de asbestsaneringen in het wooncomplex. Bron: rijksoverheid.nl, 26 maart 2014.

Verbetering uitkering Belgische milieuslachtoffers

Per 1 april 2014 wordt in Belgie in de hoogte van de vergoeding geen onderscheid meer gemaakt tussen beroepsslachtoffers van asbest en omgevings- of milieuslachtoffers. Ook die laatste groep heeft nu recht op volledige vergoeding van gezondheidskosten en een maandelijkse vergoeding van bijna 1600 euro om zorg te betalen. Sinds het ontstaan van het Asbestfonds in 2007 werden tot en met 2013 al bijna 2000 mensen erkend. Het gaat om 1360 slachtoffers met mesothelioom en 699 met asbestose. Bron: Belga/Knack, 31 maart 2014.

Boetes voor malafide asbestsanering

De Inspectie SZW heeft aan een aannemersbedrijf uit Overijssel een boete opgelegd van 48.600 euro voor malafide verwijdering van asbesthoudende materialen op het eiland Terschelling. Werknemers van het aannemersbedrijf hadden met grof materiaal een asbesthoudend golfplatendak gedeeltelijk afgebroken. Het aannemersbedrijf was op de hoogte van de aanwezigheid van het asbest. Een rioleringsbedrijf kreeg een boete van 37.800 euro voor malafide verwijdering van rioolbuizen met asbest. De werkzaamheden werden verricht in een woning in Heemstede. De werknemers waren zijn bezig een kapotte rioolbuis te vervangen door een PVC-buis. De asbestverdachte rioolbuizen werden onverpakt in een bestelbusje gegooid. In en naast de bus lagen restanten van asbestverdachte buizen. Na ontvangst van een tip legde een inspecteur het werk per direct stil. Bron: Inspectie SZW, april 2014.

Kritiek op onderzoek kosten verlaging grenswaarden

In een artikel op asbest en bouw.com wordt vanuit het oogpunt van eigenaren van gebouwen en opdrachtgevers een aantal kritische noten geplaatst bij het onderzoek dat in opdracht van het Ministerie van SZW is uitgevoerd waarbij de (meer)kosten als gevolg van de verlaging van de asbestgrenswaarden en de herziene NEN 2990 zijn gekwantificeerd. Conclusie is dat de onderbouwing en daarmee ook de uitkomsten van het onderzoek, verricht door bureau Panteia sterk in twijfel kunnen worden getrokken. Een meer reele inschatting zal een aanzienlijke impact hebben op het prijsniveau van de saneringswerkzaamheden. Voor vastgoedeigenaren en woningcorporaties zal dit betekenen dat zij na invoering van de verlaging van de grenswaarden, met hetzelfde budget veel minder saneringen kunnen uitvoeren. Dit zal resulteren, zolang er geen toereikend budget vrijgemaakt kan worden, in uitstel van asbestsaneringen en de daarmee samenhangende renovatieprojecten. Dit zal indirect, ook landelijk, een economisch gevolg hebben. In de praktijk zal het ook tot gevolg hebben dat huurders en/of bewoners vaker zullen worden aangezet om zelf de asbest te saneren. Dit zal vervolgens weer ongecontroleerde saneringen in de hand werken. Bron: asbestenbouw.com, Jan Horyon, april 2014.

FNV wil asbestregister

Werknemers moeten in een register kunnen vastleggen waar en wanneer ze met asbest hebben gewerkt. Dat vindt de vakcentrale FNV. Door direct in een databank te registreren wie er met asbest gewerkt heeft, wordt het voor slachtoffers een stuk makkelijker om later te bewijzen dat ze ziek zijn geworden door het werken met deze gevaarlijke stof. Ook bedrijven die met asbest werken hebben voordeel bij een register volgens de vakcentrale. Door kennis en expertise over asbestverwijdering te bundelen, wordt asbestrenovatie in de toekomst efficiënter. Als in het register te vinden is uit wat voor soort gebouwen welk type asbest is verwijderd en op welke manier dat is gedaan, dan kan dat bij een soortgelijke toekomstige klus van pas komen. Werkgevers zijn minder enthousiast over het voorstel van FNV. Een asbestregister biedt schijnzekerheid en is niet de oplossing voor alles, zegt secretaris Mario van Mierlo van werkgeversorganisatie VNO-NCW. Hij ziet de charme van de eenvoud van het register, maar plaatst vraagtekens bij de betrouwbaarheid. Van Mierlo is bang dat de gegevens mogelijk niet kloppen als iedereen in het register kan. Hij zegt dat een rechter dan om bewijsstukken kan vragen en slachtoffers alsnog een lang juridisch proces in moeten. Het lot van een asbestslachtoffer is buitengewoon triest. Juist daarom moet de zorgvuldigheid worden gewaarborgd en moet schijnzekerheid worden voorkomen. Het IAS ontwikkelt momenteel een digitaal register waarin mensen die met asbest in aanraking zijn geweest de gegevens vast kunnen leggen. Naar verwachting zal dit komend najaar worden opengesteld. Bron: FNV, NOS, 25 april 2014.

Nieuwe regels maken asbestsanering duurder

De prijzen voor asbestsanering schieten na 1 juli door het dak, als gevolg van de strengere grenswaarden, aldus verschillende brancheorganisaties voor asbestverwijderaars. De nieuwe regels zijn aldus hun woordvoerders niet veiliger, alleen complexer. Het is nog niet duidelijk wat je moet doen om die grenswaarde te bereiken, de techniek is nog in ontwikkeling, een objectief criterium ontbreekt, een dergelijk lage hoeveelheid asbest is zonder hoge extra kosten niet nauwkeurig te meten. Ondertussen zorgen de regels voor sterk oplopende kosten van kleine risicovolle projecten, bijvoorbeeld de sanering van spuitasbest of amosiethoudend plaatmateriaal. Bron: Cobouw, 8 april 2014.

Oude polissen van belang bij asbestcompensatie

In verband met de introductie van de vergoedingsregeling voor mensen met asbestose meldt Bouwend Nederland dat het vooral van belang is dat bouwbedrijven hun administratie met de oude verzekeringspolissen op orde hebben. De meeste claims hebben te maken met werksituaties uit de jaren zestig en zeventig. Je kunt je voorstellen dat polissen in de loop van 20 tot 30 jaar worden weggedaan. Die oude polissen zijn belangrijk. De afgelopen jaren hebben verzekeraars asbest vaak uit de dekking gehaald. Bron: Cobouw, 25 maart 2014.

Sloopsector dankzij asbestverwijdering uit dal

Door een toename van het werk in asbestverwijdering groeit de sloopmarkt dit jaar weer. Dat meldt het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). Asbestsanering blijkt voor slopers een steunpilaar is, De afgelopen jaren is de omzet uit asbestverwijdering stabiel gebleven. Corporaties hebben de aandacht verlegd van nieuwbouw naar renovatie, waarbij je vaak asbest tegenkomt. Daarnaast is de maatschappelijke aandacht voor asbest de laatste jaren natuurlijk enorm toegenomen, aldus een woordvvoerder van de brancheorganisatie. Bron: Cobouw, 25 maart 2014.

Werknemer asbestbranche beter beschermd

De Ministerraad heeft ingestemd met een besluit van minister Asscher (SZW) dat de regels voor werken met asbest strenger worden. Werknemers in de asbestsector mogen in de toekomst aan nog minder asbest worden blootgesteld dan nu het geval is. Op dit moment is de maximale hoeveelheid asbestvezels waarmee een werknemer in ons land in aanraking mag komen, ruim lager dan de Europese norm. Het risico om asbest in te ademen is daarmee voor hen al minimaal. De Gezondheidsraad adviseerde de minister om de norm toch nog verder aan te scherpen. Zo wordt de kans dat een werknemer ziek wordt door het inademen van asbestvezels verder verkleind. De minister neemt dit advies nu over. De aangescherpte asbestregels worden in twee fases ingevoerd. Per 1 juli 2014 wordt de blootstellinggrens voor zogenoemd chrysotiel-asbest vijf keer strenger dan nu het geval is. Bij 85% van de asbestsaneringen in ons land gaat het om deze asbestsoort. Voor werken met zogenoemd amfibool-asbest wordt de norm ruim 30 keer zo streng. De ingangsdatum voor laatstgenoemde aanscherping wordt later dit jaar bepaald, maar zal niet eerder dan 1 januari 2015 zijn. Bron: rijksoverheid.nl, 28 mei 2014.

Kamerbrief reactie op uitdaging asbestproblematiek

Minister Asscher (SZW) reageert op het rapport De Uitdaging waarin onder andere wordt gesteld dat de effectiviteit van het asbestverwijderingsproces waarschijnlijk aanzienlijk kan worden verhoogd. Asbest kan goedkoper, veiliger, sneller en met een hogere kwaliteit worden verwijderd door het aantal regels en verplichte processtappen te verminderen, aldus de auteurs. Volgens de minister is een veilige omgang met en verwijdering van asbest het oogmerk van de huidige regelgeving. Dit is en blijft echter primair de verantwoordelijkheid van de betrokken eigenaren, opdrachtgevers en werkgevers. Verder staan Asscher en de staatssecretaris van I & M open voor mogelijkheden om het systeem van asbestinventarisatie en -verwijdering te vereenvoudigen. Daarbij blijven veiligheid voor burger en werknemer voorop staan. Hierbij is een voortrekkersrol weggelegd voor de betrokken partijen uit de sector. Oprichting van een nieuwe asbestautoriteit biedt volgens de minister geen meerwaarde en is daarom niet aan de orde. Met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zijn momenteel gesprekken over mogelijkheden om kennis te versterken en te ontsluiten ter ondersteuning van de rijkstaken die gericht zijn op de beheersing van (arbeidsgerelateerde) risico's van asbest. Bron: rijksoverheid.nl, 12 mei 2014.

Japan erkent mesothelioom bij scheikundeleraar

Een Japans Fonds voor Werknemersongevallencompensatie heeft voor het eerst een uitkering wegens mesothelioom toegekend aan een scheikundeleraar. De man overleed in 2007 op 57-jarige leeftijd. Hij had sinds 1975 op verschillende scholen gewerkt en was daar tijdens scheikundeproeven aan asbest blootgesteld. Bron: The Japan News, 19 maart 2014.

Verbod op asbesthoudende daken en gevelbekleding naar verwachting per 2024

In antwoord op kamervragen meldt staatssecretaris Mansveld (I en M) dat ze de maatregel voor een verbod op asbesthoudende daken en gevelbekleding per 2024 dit jaar in procedure brengt en streeft naar inwerkingtreding op 1 januari 2016. Eigenaren van asbestdaken hebben dan dus nog 8 jaar de tijd om daaraan te voldoen. Op dit moment is voor 430.000 m2 te verwijderen asbestdaken subsidie toegewezen of bijna toegewezen. Als de aanvragen die zich in het volledige aanvraagproces bevinden worden meegeteld, loopt het aantal op tot ongeveer 1 miljoen m2. Het streven om met de provinciale regelingen 4 miljoen m2 extra asbestdaken te saneren, is dus nog niet gerealiseerd. In 2012 lag er in Nederland in totaal nog 97 miljoen m2 asbestdak op agrarische gebouwen. Bron: rijksoverheid.nl, 25 april 2014.

Asbestcompensatie in Duitsland

Beroepsgerelateerde asbestslachtoffers kunnen in Duitsland in aanmerking komen voor schadevergoeding via een beroepsrisicoverzekering. Dat lukt maar 1 op de 4 slachtoffers volgens een presentatie van Duitse asbestslachtoffergroepen op het Duitse kankercongres in februari dit jaar. Rigide regels vormen de grootste barriere. Van de 33.499 asbestgerelateerde longkankerclaims werden tussen 2002 en 2011 maar 7.340 (22%) toegekend. Voor mesothelioom was dat 67% (8.674 van 13.100). In dezelfde periode zijn meer dan 16.000 mensen in Duitsland aan een asbestgerelateerde ziekte overleden. Bron: International Ban Asbestos Secretariaat, 28 april 2014.

FNV doet oproep voor asbestregister

Werknemers moeten in een register kunnen vastleggen waar en wanneer ze met asbest hebben gewerkt. De vakcentrale FNV deed deze oproep in aanloop naar Workers Memorial Day . Het asbestregister moet het makkelijker maken om later te bewijzen dat iemand ziek is geworden door het werken met asbest. Het duurt meestal tientallen jaren voordat men na de blootstelling ziek wordt. Het IAS werkt momenteel aan een asbestblootstellingsregister dat mensen die met asbest in aanraking komen die mogelijkheid zal bieden. FNV zou ook willen dat in het register te vinden is uit wat voor soort gebouwen welk type asbest is verwijderd en op welke manier dat is gedaan. Door kennis en expertise over asbestverwijdering te bundelen, wordt asbestsanering in de toekomst efficienter. Bron: FNV, 25 april 2014.

Overijssel krijgt 1 miljoen euro voor saneren asbestdaken

Staatssecretaris Wilma Mansveld (Infrastructuur en Milieu) trekt 1 miljoen euro uit om asbestdaken op bedrijventerreinen in de provincie Overijssel te laten saneren. Met de subsidie beloont de staatssecretaris de provincie voor haar stimulerende aanpak en rekent zij op nog meer gesaneerde daken. De provincie Overijssel benadert bedrijven actief om hun asbestdaken aan te pakken. Zij doet dat samen met gemeenten en kennisinstellingen. Bedrijven krijgen vervolgens hulp bij de afweging hun asbestdak te saneren en om eventueel te investeren in zonnepanelen of isolatie. Bron: rijksoverheid.nl, 2 juni 2014.

Storten asbest wordt onbetaalbaar

Het storten van asbest is met een nieuwe belastingmaatregel onbetaalbaar geworden, aldus Bert Krom, directeur van Afvalzorg. Afvalzorg is in volume het grootste afvalstortbedrijf van Nederland. Op de stortlocatie in Nauerna is het aanbod sinds 1 april met tachtig procent gekelderd. Dat terwijl het tarief nu nog maar met 17 euro per ton is verhoogd. Het kabinet heeft een stortbelasting van honderd miljoen euro opgelegd, waardoor het tarief zelfs met vijftig euro stijgt naar zeventig euro per ton gestort afval. Krom verwacht dat bedrijven met hun afval naar het buitenland uitwijken. Bron: noordhollandsdagblad.nl, 3 juni 2014.

Asbest kost scholen onverwacht veel

Twee basisscholen uit Harmelen moeten een tegenvaller van 142.000 euro incasseren in de sanering van hun panden. Door miscommunicatie en een incompleet asbestadvies dreigt een strop van 142.000 euro. De schoolbesturen moeten dit zelf zien te verhalen op de hoofdaannemer. Bij de sanering van de twee scholen in 2013 is alle asbest uit de gebouwen gehaald.Terwijl daaraan werd gewerkt, kwam nog meer asbest tevoorschijn. Dit zat in gedeelten die de inspecteur vooraf niet kon bezoeken. De gemeente zegt nu dat de inspecteur alerter had moeten zijn en had moeten waarschuwen dat daar ook rommel te verwachten was. Nu is het door de saneerder als meerwerk opgegeven. Verder ontstond schade in de gebouwen omdat een onderaannemer allerlei kabels en leidingen op eigen gezag had doorgeknipt wat niet had mogen gebeuren. Ook hieraan zat meerwerk vast. De hoofdaannemer vergat vervolgens om die onderaannemer aansprakelijk te stellen. Bron: AD, 3 mei 2014.

VS: criteria vergoeding asbestgerelateerde longkanker

Sommige Amerikaanse asbestcompensatiefondsen van bedrijven bieden schadevergoeding voor asbestgerelateerde longkanker, ook als iemand gerookt heeft. Om in aanmerking te komen, moet een slachtoffer aantonen dat hij naast longkanker een andere asbestgerelateerde aandoening heeft, zoals pleurale verdikking of asbestose. Daarnaast moet men minimaal vijf jaar in een bepaalde asbestrisicobranche beroepsmatig aan asbest zijn blootgesteld. Bron: Lloyds Asbestos Litigation Reporter, 2 juni 2014.

Singapore verscherpt regels asbestsanering

Singapore heeft per 1 juni nieuwe asbestregels ingevoerd voor sloop en renovatie. Een verplichte asbestinventarisatie, het nat houden van asbesthoudend materiaal en verwijdering door gecertificeerde partijen zijn onderdelen van de nieuwe regeling. Bron: The Straits Times, 24 mei 2014.

Toename asbestclaims James Hardie

De Australische multinational en bouwmaterialenproducent James Hardie heeft in het afgelopen boekjaar 20% meer mesothelioomclaims ontvangen dan vorig jaar (2014: 370; 2013: 309; 2012: 259). Voor alle asbestgerelateerde claims gaat het om een toename van 12% (2014: 608; 2013: 542). Het bedrijf meldt dat in het afgelopen jaar in 604 claims vergoedingen zijn toegekend, gemiddeld ca. 174.000 euro per claim. Bron: ABC Premium News, 22 mei 2014.