Nieuwsbrief 08 - april 2007

IAS Jaarverslag 2006: meer dan 2500 aanvragen van asbestslachtoffers sinds 2000

Het Instituut Asbestslachtoffers (IAS) heeft sinds de oprichting in 2000 2530 aanvragen voor bemiddeling ontvangen van asbestslachtoffers en nabestaanden. Dat staat in het jaarverslag over 2006. Het aantal aanmeldingen (371) was in 2006 ongeveer gelijk aan het voorafgaande jaar. Sinds de invoering van de Regeling tegemoetkoming asbestslachtoffers in 2000 hebben 1326 slachtoffers na positief advies van het IAS een vergoeding ontvangen in de vorm van een voorschot of eenmalige uitkering. Deze groep bestaat vrijwel geheel (97%) uit mannen met een gemiddelde leeftijd van 68 jaar. In 2006 werd aan 291 mensen een voorschot toegekend. U kunt het verslag aanvragen bij het IAS-secretariaat (email: secrias@ser.nl of tel:0703499754) of downloaden via de website

Frankrijk: helft gepensioneerde zelfstandige vaklui aan asbest blootgesteld

De helft van de gepensioneerde vakmensen uit drie Franse regio's die als zelfstandige hadden gewerkt zijn minimaal één keer in hun werkleven met asbest in aanraking geweest. Dit komt uit een enquête die door 846 gepensioneerde zelfstandige vaklui uit de regio's Aquitanië, Limousin en Poitou-Charentes is ingevuld. Bron: Europees Vakbondsinstituut Hesa, 5 december 2006. Meer http://hesa.etui-rehs.org

Risico op longkanker door asbest ook bij lage blootstellingsniveaus

Franse onderzoekers constateerden dat bepaalde medewerkers van een telefoonmaatschappij vaker dan gemiddeld longkanker hebben. De betreffende medewerkers hadden tussen 1978 en 1998 telefoonkabels gelegd voor het bedrijf. Zij waren daarbij blootgesteld aan relatief lage niveaus van asbest. Meer onderzoek is nodig om vast te stellen of ook dergelijke lage asbestblootstellingsniveaus gevaar voor kanker op kunnen leveren. Bron: Meguellati-Hakkas, D., et al. (2006). Lung Cancer Mortality and Occupational Exposure to Asbestos Among Telephone Linemen: A Historical Cohort Study in France. JOEM, 48, 11, 1166-72.

Lees verder

Canada: asbest verantwoordelijk voor 70% beroepsziekten

In 2005 overleden in Canada 340 mensen aan een asbestziekte door hun beroep. Dit betekent een sterke stijging ten opzichte van 10 jaar geleden toen het nog om 60 mensen per jaar ging. Asbest was in 2005 de oorzaak van 61% van de overlijdensgevallen door een beroepsziekte. Desondanks gaat dit land door met het winnen en exporteren van dit gevaarlijke mineraal. Bron: Center for the Study of Living Standards, 12 december 2006. Meer http://www.csls.ca/

Verenigd Koninkrijk: bijna 200.000 kankersterfgevallen door asbest

De Britse epidemioloog prof. Julian Peto schat dat in het Verenigd Koninkrijk in totaal ca. 200.000 mensen aan een asbestgerelateerde vorm van kanker zullen overlijden, waarvan 90.000 aan mesothelioom en hetzelfde aantal aan asbestgerelateerde longkanker. Mensen die in de jaren 40 zijn geboren en in de bouw hebben gewerkt, lopen het hoogste risico. Het gaat daarbij vooral om timmermannen, isoleerders, metaalwerkers, elektriciens en arbeiders op scheepswerven. Momenteel overlijden in het Verenigd Koninkrijk jaarlijks ca. 2000 mensen aan mesothelioom. Verwacht wordt dat het aantal mesothelioomsterfgevallen op zal lopen tot ca. 2450 per jaar in 2015. Bron: The Times, 21 februari, cancerresearch uk, 22 februari 2007. Meer info.cancerresearchuk.org

Amerikaanse vermiculiet-mijnwerkers hebben vaker asbestziekten

Mijnwerkers die in de vermiculietmijn van Libby, Montana hebben gewerkt zijn in de periode van 1982 tot en met 2001 vaker overleden aan asbestose, longkanker of mesothelioom dan de gemiddelde Amerikaan. De vermiculiet in de mijn was verontreinigd met het gevaarlijke tremoliet- en amfiboolasbest. Het materiaal werd vooral gebruikt voor de isolatie van huizen. Het aantal asbestose- en longkankersterfgevallen was hoger naarmate men vaker en intensiever was blootgesteld. Bron: Sullivan, P.A. (2007). Vermiculite, respiratory disease and asbestos exposure in Libby, Montana: update of a chohort mortality study. Environ Health Perspect 2007 Jan. :1-38.

Lees verder

Elf claims na mesothelioom bij oud-werknemers veerdienst PSD

De provincie Zeeland heeft in totaal elf claims ontvangen, omdat oud-werknemers van de Provinciale Stoombootdiensten (PSD) mesothelioom hebben gekregen. Het gaat om vier oude en zeven redelijk recente claims. Per slachtoffer keert de provincie, als voormalig werkgever van de PSD'ers, ongeveer 50.000 euro uit. Tot halverwege de jaren tachtig bevatten de veerboten van de PSD veel asbest. Daardoor had het personeel een verhoogde kans mesothelioom op te lopen. Bron: Provinciale Zeeuwse Courant, 8 maart 2007

Historisch asbestgebruik gerelateerd aan aantal asbestdoden

Een recente ecologische studie laat een verband zien tussen het historische asbestgebruik en het aantal mensen dat aan een asbestziekte overlijdt, in het bijzonder mesothelioom. De onderzoekers berekenden de gemiddelde asbestconsumptie in 33 landen voor de periode 1960 tot 1969 en vergeleken deze gegevens met het aantal sterfgevallen door mesothelioom en asbestose in de periode 2000-2004. Nederland behoort tot de landen met een relatief hoog aandeel asbestslachtoffers met mesothelioom in relatie tot de omvang van het asbestgebruik. Ecologische studies zijn studies die hele bevolkingen vergelijken op basis van groepsdeterminanten. Bron: Lin RT, et al. (2007). Ecological association between asbestos-related diseases and historical asbestos consumption: an international analysis. Lancet, mar 10.369(9564):844-9.

Lees verder

Sekseverschillen bij niet-beroepsgebonden asbestslachtoffers

Onder inwoners van het Australische plaatsje Wittenoom die niet in de nabijgelegen blauwe asbestmijn hebben gewerkt komt mesothelioom vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Vrouwen lijken echter gevoeliger voor de mate van blootstelling. Bron: Reid, A. et al. (2007). Age and sex differences in malignant msothelioma after residential exposure to blue asbestos (crocidolite). Chest. 131. 376-382.

Lees verder

Deense bouwvakkers hebben vaker mesothelioom

Onderzoekers van de Deense Vakbond voor bouwvakkers hebben een verhoogd risico op mesothelioom gevonden bij bouwvakkers. Isoleerders hebben zes keer vaker mesothelioom dan gemiddeld, loodgieters drie keer vaker en timmermannen en elektriciens twee keer zo vaak. In Denemarken is het gebruik van asbest in 1986 verboden, zeven jaar vroeger dan in Nederland. Desondanks zijn nog veel schadelijke gevolgen zichtbaar. Bron: Europees Vakbondsinstituut Hesa, 30 maart 2007. Meer hesa.etui-rehs.org

Verenigd Koninkrijk: steeds meer jaren 60 kinderen met mesothelioom

Volgens de direkteur van een mesothelioomkliniek in Londen neemt het aantal 40 tot 50 jarigen met mesothelioom toe. Dat is de erfenis van de toename in asbestgebruik 30 tot 40 jaar geleden. Eind jaren 60 werd asbest volop gebruikt bij de bouw van scholen, huizen en kantoren. Bron: Daily Mail, 6 maart 2007.

Nieuw steunpunt asbestslachtoffers in Oost Nederland

De Asbestslachtoffers Vereniging Nederland (AVN) heeft een steunpunt geopend in het oosten van ons land. Tot nu toe waren die er alleen in het zuiden en westen, in de buurt van de voormalige staatsmijnen en scheepswerven. Maar ook in Oost Nederland wonen veel asbestslachtoffers die in het verleden bij de asbestfabriek Eternit in Goor gewerkt of indirect met de asbest uit de fabriek in aanraking zijn geweest. Telefoon:0302916090 of kijk op http://www.kankerpatient.nl//avn/. Bron: destentor.nl, 20 december 2006.

Website met info over risico's asbest vernieuwd

De website 'Risico's van stoffen' is vernieuwd. Op deze site is informatie te vinden over normen en gevaarsindelingen van asbest. Nieuw zijn een verbodsrichtlijn , een complete gevaarsindeling vervoer (ADR) en en een gevaarsindeling met betrekking tot de gezondheidsschade die asbest aan kan richten (CMR). Bron. Rivm, 2 januari 2007. Meer http://www.rivm.nl/rvs/

Britten weten weinig over gevaren asbest

Meer dan een derde van het Britse publiek weet niet dat asbest kanker kan veroorzaken. Hoewel bijna iedereen over asbest heeft gehoord, heeft 65% nooit van de ziekte mesothelioom gehoord. Er is nog veel onwetendheid over de gevaren van asbest en waar het in huis gevonden kan worden. Dit concludeert de 'British Lung Foundation' uit de resultaten van een enquête. Bron: British Lung Foundation, 27 februari 2007. Meer http://www.lunguk.org/news.asp

Zuidafrikaanse foto-tentoonstelling asbestlandschappen

In Huis Marseille te Amsterdam is tot 27 mei een overzichtstentoonstelling te zien van de Zuidafrikaanse fotograaf David Goldblatt. Hij startte in 1999 een serie over asbestlandschappen met vlijmscherpe beelden van de blauw-grijze vezels op het land, van verlaten mijnschachten en van een spookachtig verlaten fabriek. Bron: Nrc, 22 maart 2007

Synergie asbest en roken m.b.t. proportionele aansprakelijkheid

Waterman zet grote vraagtekens bij een belangrijk arrest van de Hoge Raad, waarin de aansprakelijkheid voor de longkanker van een werknemer proportioneel is verdeeld tussen de werknemer met een rookverleden en de werkgever die hem langdurig aan asbest heeft blootgesteld. In het bijzonder staat zij stil bij het effect van de combinatie tussen de aangetoonde asbestblootstelling en de rookverslaving van de werknemer. Want door de synergetische relatie tussen deze twee ziekteverwekkende factoren neemt de kans van de werknemer op longkanker dramatisch toe, zoals de werkgever weet of behoort te weten. (Het synergetisch effect tussen asbest en tabak is net als die welke bestaat tussen slaapmiddelen en alcohol, die ieder apart relatief onschuldig zijn maar in combinatie ingenomen dodelijk kunnen zijn). In haar betoog laat Waterman zien dat dit essentiële wetenschappelijke gegeven kennelijk onbekend is (gebleven) bij de Hoge Raad - en wat voor vergaande consequenties dit kan hebben voor toekomstige asbestslachtoffers. Want het is algemeen bekend dat in de jaren zestig en zeventig veel werknemers in de asbestindustrie rookten. Deze slachtofferonvriendelijke uitspraak kan daardoor vele asbestslachtoffers (be-)treffen. Bron: Waterman, Y.R.K. (2006). Asbestos and smoking: proportional liability of the employer in the Netherlands. Turning a blind eye to synergistic causation. Letsel & Schade, nr. 3, 21-26.

Lees verder

Australië: schadevergoeding voor klussers

Twee Britse migranten met mesothelioom hebben hun rechtzaak tegen bouwmaterialenonderneming James Hardie gewonnen en krijgen respectievelijk € 455.000 en € 322.000 schadevergoeding omdat het bedrijf had verzuimd te waarschuwen tegen de gevaren van hun asbestproducten. Beiden waren in de jaren 80 en 90 met asbest in aanraking geweest bij het klussen aan hun huis, de ene bij de sloop van een asbestdak de ander bij het bewerken van een asbesthek. Bron: The West Australian, 23 december 2006.

Australië: vergoeding voor longkanker door asbest

De nabestaanden van een roker die in 2002 aan longkanker overleed krijgen ca. € 360.000 schadevergoeding uitgekeerd. De rechter oordeelde dat de longkanker van de man deels veroorzaakt was door de asbestblootstelling in zijn werk. De man was in de jaren 70 in twee banen met asbest in contact geweest: bij het leggen van pijpen en als werknemer van een kleurstoffenfabriek. Bron: The West Australian, 9 december 2006.

Eternit vergoedt twee asbestslachtoffers uit Arnhem

Voormalig asbestproducent Eternit heeft een schikking getroffen met twee broers uit Arnhem die mesothelioom hebben gekregen door asbest afkomstig van een dochteronderneming van Eternit. De broers hadden een bedrijf in Arnhem dat in jutezakken handelde. Zij kochten lege zakken waarin Eternit asbest had vervoerd, en maakten die schoon. Het is voor het eerst dat Eternit een vergoeding aanbiedt aan mensen die als zelfstandige met Eternit-asbestproducten in aanraking zijn geweest. Tot nu toe bood het bedrijf alleen vergoedingen aan ex-werknemers en omwonenden van de fabriek in Goor. Bron: Trouw, ANP, 22 februari 2007.

Meer www.trouw.nl

Justitie doet huiszoeking bij oud-eigenaar Otapan

Justitie heeft huiszoeking gedaan bij de Nederlandse vertegenwoordiger van het Mexicaanse bedrijf Basilisk, oud-eigenaar van het sloopschip Otapan, dat jarenlang in Amsterdam aan de ketting lag. Bij het opstellen van de aanvraag voor de exportvergunning van de Otapan zou het bedrijf foutieve informatie hebben gegeven over de hoeveelheid asbest op het schip. Bron: nrc, 16 februari 2007. Meer http://www.nrc.nl/binnenland/article631883.ece/OM

Raad van State: VROM mocht niet instemmen met uitvoer Otapan

Het ministerie van VROM had niet mogen instemmen met de uitvoer van het asbestschip Otapan naar Turkije. Dat heeft de Raad van State op 21 februari j.l. bepaald. Greenpeace had beroep aangetekend tegen de vergunning van het ministerie van Vrom en is in het gelijk gesteld. Vrom had het schip eerst grondig moeten laten inspecteren. Bron: Trouw, Raad van State - uitspraken, 21 februari. Meer http://www.raadvanstate.nl/

Raad van State: werkgever volledig verantwoordelijk bij bedrijfsongeval

Schuld of opzet spelen volgens het arbobesluit geen rol bij een bedrijfsongeval. Ook als een werknemer door eigen roekeloos gedrag een arbeidsongeval krijgt, is de werkgever verantwoordelijk. Dat heeft de Raad van State bepaald. Deze uitspraak is niet in overeenstemming met de richting die de Hoge Raad ingegaan is in een arrest van maart 2006 (Keramus/Nefalit). In navolging van een advies van de Gezondheidsraad over aansprakelijkheid bij een samenloop van asbestbesmetting en roken, kende de Hoge Raad toen asbestschade deels toe aan de werkgever en deels aan de werknemer. Bron: rechtspraak.nl, 31 maart 2006, zorgkrant.nl 4 maart 2007. Meer www.zorgkrant.nl

Schadevergoeding voor milieuslachtoffer Eternit

Voormalig asbestverwerker Eternit in Goor moet 35.000 euro schadevergoeding betalen aan een man uit het Twentse Wierden. De man heeft mesothelioom opgelopen doordat zijn ouders in 1967 een pad op hun erf verhardden met asbesthoudend afval. In hoger beroep oordeelt het hof Arnhem dat Eternit in 1967 had kunnen weten dat het afval kankerverwekkend was. Het bedrijf heeft dus onrechtmatig gehandeld door het afval zonder enige waarschuwing of veiligheidsmaatregel mee te geven. Het hof verwerpt het beroep van Eternit op verjaring omdat dit naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Het is de eerste keer dat Eternit schadevergoeding moet betalen aan een niet-beroepsgebonden mesothelioomslachtoffer uit een plaats die niet onder het Eternit-protocol valt. Het Eternit-protocol biedt een vergoeding aan niet-beroepsgebonden mesothelioomslachtoffers uit de omgeving van de Eternit-fabriek. Wierden wordt daar niet toe gerekend. Bron: rechtspraak.nl, AZ9763,Gerechtshof Arnhem , 2006/597 - uitspraak 27 februari 2007.

Kritiek op kansberekening arrest Hoge Raad proportionele aansprakelijkheid

Advocaat Wouters heeft kritiek op de kansberekening die in het arrest Karamus/Nefalit d.d. 31 maart 2006 is toegepast. Deze beoordeling voldoet niet omdat de kennis over de relatie tussen roken en asbestblootstelling als risicofactoren voor longkanker nog gebrekkig is. Medische ontwikkelingen moeten dus in de gaten gehouden worden. Bron: Wouters, J. (2007). Kansbepaling bij het arrest over roken en asbest. Advocatenblad, 19 januari, p. 18-21.

Rechtbank Rotterdam: Eternit nalatig, zelfstandige ook aansprakelijk

In juni 2006 bepaalde de Rotterdamse voorzieningenrechter dat Eternit in ieder geval in de periode vanaf 1969 tot 1979 ten onrechte niet heeft gewaarschuwd voor de aan het werken met asbest verbonden gezondheidsrisico's. De man had in zijn werk als zelfstandige in de jaren 60 en 70 met asbestgolfplaten van Eternit gewerkt en had daardoor in 2005 de ziekte mesothelioom gekregen. De rechter stelt dat de man ook een eigen verantwoordelijkheid had om zich op de hoogte te stellen van de op zijn vakgebied belangrijke ontwikkelingen. In dat kader had hij kennis kunnen nemen van een brochure van de Arbeidsinspectie uit 1971 waarin uitdrukkelijk werd gewaarschuwd voor het werken met asbest. De voorzieningenrechter gaat daarom vooralsnog uit van een component "eigen schuld" van 50%. In een bodemprocedure zal dit eigenschuldverweer verder worden beoordeeld. Bron: Meijer, 2007. Jurisprudentie - Nr. 11 Vrz-rechter Rb. Rotterdam 1 augustus 2006. Milieu & Recht, 34, 1, p. 38.

Verzekeraars dagen Philips wegens verzwijgen asbestrisico

Een groep verzekeraars heeft Philips voor de rechter gedaagd omdat het concern een dochteronderneming heeft verzwegen die ruwe asbest heeft verhandeld en Agent Orange heeft geproduceerd. Philips vindt dat de verzekeraars beter op hadden moeten letten. Zij hebben 15 miljoen euro aan premies ontvangen voor een wereldwijd contract voor het gehele concern en konden weten welke activiteiten daaronder vielen. De verzekeraars schatten dat de asbestclaims op kunnen lopen tot 2 miljard euro. De uitspraak van de rechter wordt binnen 8 weken verwacht. Bron: NRC, 8 maart 2007.

Gevaren asbest al in jaren 50 bekend

Het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde publiceerde al in de jaren 50 wetenschappelijk onderzoek dat aantoonde dat asbest grote gevaren opleverde voor de mensen die ermee moesten werken. Toch duurde het tot in de jaren negentig tot er in Nederland een totaal verbod op het gebruik van asbest kwam. Dat zei emeritus professor dr. Jan van der Meer bij de viering van het 150-jarig bestaan van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Van der Meer vindt het onbegrijpelijk dat de overheid niet eerder maatregelen heeft getroffen, ondanks de beschikbare kennis over de risico's. Bron: ANP, 4januari 2007.

Japan: groot onderzoek naar vroeg ontdekking mesothelioom

Onderzoekers van een Japanse universiteit willen een vaste methode vinden om mesothelioom in een vroeg stadium te ontdekken. Dit is het doel van een grootschalig onderzoek onder 40.000 mensen die aan asbest zijn blootgesteld. Deze mensen moeten de komende tijd worden opgespoord en krijgen dan een bloedtest aangeboden die de aanwezigheid van een mesothelioom gezwel aan kan tonen. De groep met de betreffende kenmerken zal vervolgens minimaal tot 2012 worden gevolgd, via periodieke controles op de universiteit. Het onderzoeksplan moet nog door het ethisch panel van de universiteit worden goedgekeurd. Bron. Japan Times, 19 januari 2007. Meer japantimes.com.jp

Asbestblootstelling verhoogt risico op longkanker aanzienlijk

Een meta-analyse van de resultaten van drie case-control studies geeft aan dat asbestblootstelling het risico op longkanker 1,67 keer vergroot. Bron: Mahjub H & Sadri GH, (2006). Meta-analysis of case-referent studies of specific environmental or occupational pollutants on lung cancer. Indian Journal of Cancer, october-december, 43, 4, 169-173.

Bramen beschermen ratten tegen mesothelioom

Ratten die met "boysenberries"m, een grote bramensoort, zijn gevoed ontwikkelen minder vaak symptomen van mesothelioom door asbest. De bramen die in de VS en Nieuw Zeeland groeien kunnen rauw of in jam verwerkt gegeten worden. De beschermende werking komt volgens de Japanse onderzoekers door de stof polyphenol die in deze soort bramen in grote concentratie voorkomt. Bron: The Yomiuri Shimbun, 8 februari 2007.

Overzichtsstudie naar werking medicijnen pemetrexed en cisplatine

Chemotherapie met een combinatie van de middelen pemetrexed (Alimta) en cisplatine kan de levensduur met ca. 3 maanden verlengen bij een selecte groep mesothelioompatiënten met een goede functionele capaciteit (performance status). Dit concluderen Green et al. na analyse van de resultaten van een studie van 448 patiënten die in 20 verschillende centra over de wereld behandeld waren. Bron: Green J. et al. (2007). Pemetrexed disodium in combination with cisplatin versus other cytotoxic agents or supportive care for the treatment of malignant pleural mesothelioma. Cochrane Database of Systematic Reviews 2007, Issue 1. Art. No.: CD005574. DOI: 10.1002/14651858. CD005574.pub2.

Lees verder

VS: Mesomark bloedtest goedgekeurd voor mesothelioom

De Amerikaanse "Food and Drug Administration" heeft de Mesomark bloedtest goedgekeurd als middel in het onderzoek naar mesothelioom. Met deze test wordt de hoeveelheid mesotheline in het bloed gemeten, die aanwijzingen geeft over de grootte van een mesothelioom gezwel. De test kan gebruikt worden om te meten hoeveel effect een behandeling op een patiënt heeft. De Mesomark test, waarvoor alleen een bloedmonster nodig is, kan daarom misschien een alternatief zijn voor andere belastende en kostbare testmethodes die gebruikt worden. In Europa wordt de test momenteel beoordeeld voor klinisch gebruik. Bron: Mesothelioma Applied Research Foundation, 25 januari 2007. Meer www.marf.org

NIOSH adviseert nieuw onderzoek naar risico's asbest

Het Amerikaanse "National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH)" heeft in een beleidsdocument geadviseerd nieuw onderzoek te doen naar welke asbestkenmerken gezondheidsrisico's veroorzaken bij beroepsmatige blootstelling. Het document vermeldt een aantal vragen waarop op dit moment wetenschappelijk nog geen eenduidig antwoord te geven is. Het instituut wil hiermee de publieke dialoog op gang brengen. Bron: Niosh, 12 maart 2007. Meer www.cdc.gov

Rol asbest in het milieu bij niet-rokers met longkanker onduidelijk

De invloed van blootstelling aan asbest in het milieu op het risico op longkanker bij mensen die nooit gerookt hebben is onduidelijk. Longkanker heeft bij mensen die nooit gerookt hebben andere moleculaire en biologische kenmerken dan bij rokers. Twee recente overzichtsstudies beschrijven dat niet-rokende vrouwen vaker longkanker krijgen dan niet-rokende mannen: tussen de 15 en 25% van de vrouwelijke longkankerpatiënten heeft nooit gerookt, bij mannelijke longkankerpatiënten is dat tussen de 5 en 10%. Bron: Wakelee H.A. et al. (2007). Lung cancer incidence in never smokers. Journal of Clinical Oncology, Feb 10.25(5):469-71. Subramanian, J. & Govindan, R. (2007). Lung cancer in never smokers: a review. Journal of Clinical Oncology feb 10. 25(5), 561-70.

Lees verder

Veel onzekerheden over verband asbest met longkanker

Volgens patholoog Gibb en collega's is de in 1997 in Helsinki overeengekomen methode om de relatie tussen asbestblootstelling en longkanker vast te stellen aan de hand van een schatting van de asbestblootstellingsfrequentie, intensiteit en het aantal vezeljaren niet nauwkeurig. Het samengaan met asbestose, een andere asbestziekte, lijkt op dit moment nog het meest betrouwbare criterium om vast te stellen dat longkanker door asbestblootstelling is veroorzaakt. Sorgdrager schrijft dat de invloed van roken de causaliteitsvraag nog moeilijker maakt. Sinds 1975 worden bijna 3000 intensief aan blauw asbest blootgestelde ex-werknemers uit het Australische Wittenoom periodiek gevolgd. In deze populatie blijkt het asbesteffect op het risico op longkanker tussen rokers en niet-rokers niet significant verschillend. Andere specifieke populatiekenmerken lijken van groter belang. Dit is opmerkelijk omdat inmiddels in de wetenschap steeds meer aangenomen wordt dat roken en asbest samen het risico op longkanker vergroten. Bron: Gibbs, A. et al. (2007). The "Helsinki Criteria" for attribution of lung cancer to asbestos exposure. How robust are the Criteria. Editorial. Arch Pathol Lab Med 131, february, 181-184. Sorgdrager, B. (2007). Longkanker en asbest, hoe zit het met de rol van sigaretten? Referaat. TBV 15, 2, 88-89.

Asbestvezels in eierstokken

Asbestvezels kunnen de eierstokken bereiken. Dat constateerden Noorse onderzoekers bij een groep vrouwen die in een papier- en pulpfabriek hadden gewerkt. Meer onderzoek is nodig om te bepalen of de asbest in de eierstokken ook eierstokkanker kunnen veroorzaken. Bron: Langseth, H. et al. (2007). Asbestos fibers in ovarian tissue from Norwegian pulp and paper workers. International Journal of Gynecological Cancer 17, 44-49.

Lees verder

Knoflook vermindert schadelijke werking chrysotiel asbest

Knoflook werkt als een anti-occidant en vermindert daardoor de schadelijke werking van chrysotiel asbest in het bloed. Dit constateerden Indiase en Duitse onderzoekers in een in-vitro studie. Het ging om een reageerbuis-experiment met menselijk bloed. Bron: Yadav, S. (2006). Modulatory Effects of Fresh Garlic Extract on Chrysotile Asbestos Induced Genotoxicity: An In Vitro Study. Bulletin Environmental Contamination and Toxicology 77: 477-483.

Paddestoelen verminderen schadelijkheid asbest

Bepaalde paddestoelen verwijderen ijzer uit crocidoliet- en chrysotiel asbest. Dit ijzer kan na inademing van de asbest leiden tot een ontstekingsreactie in de longen. De Italiaanse onderzoeker Fubini adviseert paddestoelen te laten groeien op terreinen met asbestvervuiling om de schadelijkheid van de asbest te verminderen. Bron: Environmental Science & Technology, september 15 2006, pag. 5590-92.

China sloopt asbestschepen verantwoord

De Deense rederij Maersk, eigenaar van het Nederlandse P&O Nedlloyd laat zijn schepen ontmantelen in China, waar de milieuregels en arbeidsomstandigheden onder internationaal toezicht - in ieder geval wat het slopen van schepen betreft - worden gerespecteerd. Maar door de duurdere arbeidsomstandigheden in China krijgen rederijen er 160 dollar per ton staal minder voor hun gesloopte schepen dan in India en Bangladesh. Hierdoor kiezen andere rederijen massaal voor de 'scheepskerkhoven' in laatstgenoemde landen, waar de sloop onder mensonterende omstandigheden gebeurt. Bron: NRC Handelsblad, 13 december 2006.

Landelijk Meldpunt Asbest: bijna 2100 meldingen in 2006

Sinds de opening van het Landelijk Meldpunt Asbest op 1 mei 2006 zijn bijna 2.100 meldingen gedaan van asbest. Het gaat hierbij om meldingen van asbest in de bodem, in een weg- of erfverharding, in gebouwen of voorwerpen en als zwerfafval. Het meldpunt heeft deze meldingen afhankelijk van de situatie en de ligging van de locatie doorgestuurd naar de juiste overheidsinstantie (gemeente, provincie of VROM-Inspectie). Deze instantie beoordeelt de melding en treedt waar nodig op. Het Landelijke Meldpunt Asbest controleert steekproefsgewijs bij de melders of de meldingen adequaat zijn afgehandeld. Bron: senternovem.nl, 11 januari 2007. Meer senternovem.nl

Israel zit vol asbest

Het Israëlische ministerie van Milieu schat dat er ca. 100 miljoen m2 asbest verwerkt zit in gebouwen door het hele land. Voor het eerst heeft de regering geld gereserveerd voor de verwijdering van asbestcementdaken van overheidsgebouwen. Asbest werd in Israel tussen 1952 en 1997 als isolatiemateriaal in de bouw gebruikt. Bron: The Jerusalem Post, 12 januari 2007.

Verborgen asbest-risico's in Denemarken

Het gebruik van asbest is sinds 1988 in Denemarken verboden. Eind december kwamen echter berichten in de Deense pers dat de spoorwegen nog steeds met treinen rijden waarin het meest gevaarlijke blauwe asbest (crocidoliet) voorkomt. Deze treinen hadden al lang uit de roulatie moeten zijn genomen. De slechte staat van de asbest heeft jarenlang gevaren opgeleverd voor personeel en passagiers. De Deense arbeidsinspectie staat nu onder zware kritiek omdat men niet voldoende gecontroleerd heeft. Inmiddels hebben 22 voormalige medewerkers van de Deense Spoorwegen een vergoeding voor hun asbestziekte ontvangen. Bron: International Ban Asbestos Secretariaat, 16 januari 2007. Meer www.ibas.btinternet.co.uk

Asbestverwijdering Otapan in Rotterdam

De asbest van het schip de Otapan wordt in Rotterdam door het bedrijf Koole verwijderd. Voormalig staatssecretaris Van Geel schat de totale kosten inclusief het slepen naar en van Turkije op 4,5 miljoen euro. Dit is meer dan hij eerder had begroot. Er komt een onafhankelijk onderzoek naar de sanering van de Otapan. Bron: Brief aan Tweede Kamer d.d. 8 februari j.l. Meer http://www.vrom.nl/pagina.html?id=16541

Australië en Nieuw Caledonia: natuurlijke asbestvindplaatsen in kaart

Binnenkort worden in Australië en op het Franse pacific eiland Nieuw Caledonia de natuurlijke asbestvindplaatsen in kaart gebracht. Onlangs meldde een onderzoek dat mesothelioom op het eiland Nieuw Caledonia 10 x vaker voorkomt dan in Frankrijk. Bekend is dat asbest in nikkelmijnen voorkomt, maar niet waar precies en in welke concentratie. Australië had vroeger asbestmijnen. In 2005 liet een Amerikaans onderzoek zien dat naarmate mensen dichter bij een natuurlijke asbestvindplaats wonen het risico op longvlieskanker (pleuraal mesothelioom) groter is. Bron: Hobart Mercury, 16 januari 2007. Baumann F. et al. (2007). Pleural mesothelioma in New Caledonia: An acute environmental concern. Cancer Detect Prev. 2007.31(1):70-6.

Lees verder

Samenwerking bij handhaven asbestregels van belang

In de asbestverwijderingsketen is sprake van een aantal 'overdrachtsmomenten' tussen gemeenten en andere instanties (Arbeids- en VROM-inspectie, certificerende instellingen). Vooral op deze momenten blijkt een goede samenwerking van belang. Een goede samenwerking is namelijk voorwaarde voor een goede handhaving van de asbestregelgeving die volgens diverse onderzoeken te wensen over laat. Bron: www.bwtinfo.nl, 21 februari 2007. Meer www.bwtinfo.nl

Dorpen Californië gebouwd op natuurlijk asbest

Een Amerikaans geologisch rapport meldt dat bepaalde dorpen in de omgeving van Sacramento, Californië, op natuurlijke asbestvindplaatsen zijn gebouwd. Dagelijkse activiteiten als fietsen en tuinieren kunnen de asbest losmaken en daarmee gevaar opleveren. Bron: Raloff, J. (2007). Yes it's asbestos. Science News. 1/13/2007, Vol. 171 Issue 2, p29-29, 1/5 p.

Verenigd Koninkrijk: boete wegens blootstelling aan asbest

Twee Britse bedrijven moeten elk 35.000 pond boete betalen aan de "Health and Safety Excutive". Dit omdat zij werknemers bij renovatie-werk aan asbest hadden blootgesteld. Sinds kort geeft de overheidsautoriteit hoge boetes als waarschuwing aan bedrijven om voldoende veiligheidsmaatregelen te nemen tegen de risico's van asbest. Bron: media-newswire, 2 maart 2007. Meer http://media-newswire.com/release_1044730.html

Nieuw procédé Heijmans maakt asbest onschadelijk

Heijmans Infrastructuur gaat op industrieterrein Moerdijk een installatie bouwen die asbest omzet in risicoloos materiaal dat gebruikt kan worden als vulstof in de wegenbouw. Het gaat om een voor Europa uniek procédé, aldus het bedrijf. Dat meldt BN De Stem. Bron: engineering360.nl, 30 maart 2007. Meer www.engineering360.nl

Australische verzekeraar ACE betaalt 73 miljoen euro voor asbestclaims

Bouwmaterialen- en suikerfabrikant CSR krijgt via een schikking bijna 73 miljoen euro van verzekeraar ACE voor de afhandeling van schadeclaims van Amerikaanse slachtoffers van haar asbestproducten. CSR heeft verschillende verzekeraars om compensatie verzocht wegens polissen die in de staat New Jersey in de periode tussen 1978 en 1989 van kracht waren. In eerste instantie weigerden alle verzekeraars op grond van de motivatie dat de polissen geen dekking boden. ACE is de eerste die alsnog toegeeft. Bron: The Courier Mail, 21 december 2006.

Peru verlaagt invoerrechten asbest

Met het doel de economie te stimuleren verlaagde de Peruaanse regering eind december 2006 de invoerrechten op bijna 3000 producten, waaronder asbest. Dit besluit gaat in tegen het beleid van de Andes-regio, waarvan naast Peru ook Bolivia, Colombia en Ecuador deel uitmaken. De regio streeft ook naar een asbestboycot. Bron: International Ban Asbestos Secretariat, 4 januari 2007. Meer www.ibas.btinternet.co.uk

EU voorstel: sloop schepen moet milieuvriendelijker

De Eu-lidstaten moeten ervoor zorgen dat de sloop van schepen veilig en milieuvriendelijk gebeurt. Dat is de strekking van een voorstel van eurocommissaris Stavros Dimas (milieu). Volgens Dimas zijn er zeker twee opties: of Europa vergroot zijn eigen capaciteit om schepen veilig en milieuvriendelijk te slopen, of er wordt - met hetzelfde doel - hulp geboden aan Aziatische landen. In Nederland staat dit thema hoog op de agenda sinds de problemen met het schip de Otapan. Bron: NRC, 24 februari 2007. Meer www.nrc.nl

General Electric reserveert 115 mln usd voor asbestclaims

De Amerikaanse multinational General Electric zal het eerste kwartaal van 2007 115 mln usd reserveren voor de kosten van asbestclaims. Dit omdat het bedrijf een 10 jaar lange juridische strijd tegen haar verzekeraars heeft verloren. Het geschil betrof het eigen risico van General Electric voor de verzekering. De hoogste New Yorkse rechter oordeelde dat dit eigen risico van 5 mln usd op elke claim afzonderlijk van toepassing is en niet op het totale aantal asbestclaims, zoals General Electric stelde. Bron: www.biz.yahoo.com, 16 februai 2007. Meer www.biz.yahoo.com

James Hardie misleidde beleggers

De top van het in Amsterdam gevestigde Australische bouwconcern James Hardie wordt in Australie verdacht van het misleiden van beleggers. Inmiddels zijn 3 directieleden waaronder de voorzitter afgetreden. In 2001, toen Hardie formeel naar Amsterdam verhuisde, zette het in Australie een fonds op voor asbestslachtoffers. Volgens Hardie was de 160 miljoen euro daarin voldoende om alle claims af te wikkelen. Volgens de Australische beurstoezichthouder SIC wist Hardie toen al dat het bedrag binnen drie jaar op zou zijn en achtte het bedrijf zich veilig voor verdere claims door een Nederlands bedrijf te worden. Tegen de aandeelhouders zei men echter dat de verhuizing naar Amsterdam fiscale redenen had. Onlangs kwam Hardie, onder druk van de Australische regering, tot een nieuw fonds waar in 40 jaar tijd tussen de 1 en 2,3 miljard euro zal worden gestort. Zeker 50.000 Australiërs zijn door Hardie-asbest besmet. Bron: Het Parool, 8 + 20 februari 2007, Sydney Morning Herald, 21 februari 2007.

Vakbonden Andeslanden pleiten voor asbestverbod

16 Vakbonden uit vijf Andeslanden (Bolivia, Colombia, Ecuador, Peru en Venezuela) hebben een document gepubliceerd waarin zij pleiten voor een volledig verbod op asbest. Colombia is het enige land van de vijf dat op dit moment zelf asbest produceert. Alle landen importeren asbest uit Canada. Het document besteedt verder aandacht aan de problemen met asbestafval in Bolivia en Peru. Er zijn geen cijfers bekend over aantallen asbestslachtoffers in deze landen. Bron: Europees Vakbondsinstituut Hesa, 8 februari 2007. Meer hesa

Japan: 20% aanvragen asbestgerelateerde longkanker goedgekeurd

Sinds een jaar geleden een vergoedingsregeling voor niet-beroepsgebonden asbestslachtoffers werd ingevoerd is slechts 20% van de aanvragen wegens asbestgerelateerde longkanker goedgekeurd. Dit geringe percentage is te wijten aan de (te?)strenge medische criteria om voor een vergoeding in aanmerking te komen. Slachtoffers of hun nabestaanden moeten door middel van longfoto's en weefsel met een bepaalde hoeveelheid asbestvezels laten zien dat de longkanker voornamelijk door asbest is veroorzaakt. Nabestaanden van slachtoffers die al lang geleden overleden zijn, beschikken meestal niet over deze informatie. Voor mesothelioom is alleen een medisch document vereist waarin de diagnose mesothelioom staat vermeld. Van de aanvragen door nabestaanden is tot nu toe 84% voor mesothelioom goedgekeurd en slechts 9% voor longkanker. Bron: The Yomiuri Shimbun, 22 maart 2007. Meer www.yomiuri.co.jp

Verenigd Koninkrijk: wetsvoorstel snelle vergoeding mesothelioom

Minister John Hutton (Werk en Pensioenen) heeft een wetsvoorstel ingediend dat er voor moet zorgen dat alle Britse asbestslachtoffers met mesothelioom, zowel beroepsgebonden als niet-beroepsgebonden, vanaf volgend jaar binnen zes weken na hun aanvraag een vergoeding kunnen krijgen. De kosten van dit Fonds moeten zoveel mogelijk teruggevorderd worden via civiele procedures tegen aansprakelijke werkgevers. Bron: www.mesoinfo.com,13 maart 2007.