Dit najaar kwam het nieuws naar buiten van met asbest vervuild straalgrit. Het gevolg was spoedoverleg op bedrijven. Projecten werden stilgelegd. De Inspectie SZW kwam in actie. Zorgen onder werknemers.
Nieuwsbrief 51 - december 2017
Angst door asbest
IAS nieuws
IAS Monitor mesothelioom geactualiseerd
De IAS Monitor is op de website van het IAS geactualiseerd met de cijfers over 2015(NKR) en 2016 (IAS). Meer dan 500 mensen kregen in Nederland in 2015 de diagnose mesothelioom (asbestkanker). Daarvan was bijna 90% man en meer dan driekwart boven de 65 op het moment dat de diagnose werd gesteld. Bij verreweg het grootste deel is blootstelling in het werk de oorzaak van de ziekte. Het lijkt erop dat het aantal mensen dat jaarlijks de ziekte mesothelioom krijgt iets afneemt, hoewel nog niet van een duidelijke trend gesproken kan worden. Voor het eerst zijn in de IAS Monitor in een aparte paragraaf gegevens over mensen met asbestose vermeld. Bron: IAS Monitor, oktober 2017
Epidemiologisch nieuws
800000 slachtoffers wereldwijd door werk met giftige stoffen
Onderzoek van het medisch wetenschappelijk tijdschrift The Lancet laat zien dat wereldwijd jaarlijks 9 miljoen mensen door vervuiling van bodem, lucht en water overlijden. Blootstelling tijdens werk met giftige en kankerverwekkende stoffen zoals asbest is verantwoordelijk voor 800.000 slachtoffers. Bron: ad.nl, 20 oktober; The Lancet Commission on pollution and health, oktober 2017
Mesothelioom in Australie
In 2016 heeft het Australisch Mesothelioom Register 700 mensen met mesothelioom geregistreerd: 559 mannen en 141 vrouwen. 84% was boven de 65 bij diagnose. De incidentie varieerde tussen 2011 en 2016 van 4.2 tot 5.3 mannen per 100.000 inwoners naar (Nederland 2015: 3.6). Bij vrouwen lag de incidentie tussen de 0.8-0.9 vrouwen per 100.000 inwoners (Nederland 2015: 0.6). Bron: Safe Work Australia, augustus 2017
Asbest en Gezondheid nieuws
Documentaire over asbestslachtoffer Steve McQueen
Filmster Steve McQueen overleed op 50 jarige leeftijd aan mesothelioom. In een documentaire over zijn leven wordt aandacht aan zijn ziekteproces gegeven. Bron: asbestos.com, 9 oktober 2017
Longarts Paul Baas geridderd
Paul Baas, longarts in het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis (AVL) is op 16 november benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Deze benoeming heeft Baas te danken aan zijn niet aflatende inzet voor mesothelioompatiënten en asbestslachtoffers. Hij ondersteunt al 25 jaar de Asbestslachtoffers Vereniging Nederland. Baas was een van de eerste longartsen die op zoek ging naar een medicijn om mesothelioompatiënten te helpen. Hij richtte de Werkgroep Mesothelioom van de Longartsenvereniging op en was er vele jaren voorzitter van. Ook leidde hij longartsen in het land op, zodat mesothelioompatiënten niet alleen maar in het Antoni van Leeuwenhoek terecht konden. Bron: avl, 16 november 2017 ; foto (André Jagt)
Waarschuwingssoftware voor asbest
Een asbestexpert uit Nieuw Zeeland heeft software ontwikkeld die vakmensen als loodgieters of elektriciëns kan helpen bij het herkennen van asbestrisico’s als ze in een gebouw aan het werk gaan. Door middel van het scannen van een barcode op hun telefoon of tablet krijgen ze informatie over de asbestrisico’s in het betreffende gebouw. Bron: stuff.co.nz, 12 december 2017
Juridisch nieuws
VS: claims over asbestsigaretten
Twee belangrijke gerechtelijke uitspraken bieden Amerikaanse slachtoffers van asbestsigaretten mogelijk perspectief op een schadevergoeding. Tabakproducent R.J. Reynolds produceerde in de 50-er jaren sigaretten van het merk Kent. Deze hadden een filter waarin crocidoliet, de gevaarlijkste soort asbest was verwerkt. Bron: mesothelioma.net, september 2017
Fraude bij asbestclaims
De krant Washington Times beschrijft de praktijk van ‘double dipping’ in de Verenigde staten bij asbestclaims. Het gaat om claims die zowel bij een trustfonds worden ingediend als waarvoor een bedrijf aansprakelijk gesteld wordt via de rechter. Op deze manier worden vergoedingen dubbel betaald. Bron Washington Times, 7 november 2017
Schadevergoeding voor mesothelioomslachtoffer IRA bomaanslag
In 1984 pleegde de IRA een bomaanslag op een hotel in Brighton waar de Conservatieve Partij op dat moment een congres hield. Rechercheur Jonathan Woods heeft direct daarna weken naar bewijsmateriaal gezocht in het puin van de aanslag en is daarbij aan asbest blootgesteld. Hij overleed vorig jaar aan mesothelioom. Inmiddels heeft zijn familie een schikking over schadevergoeding bereikt met de politiekorpsen die destijds verantwoordelijk waren. Bron: bbc.com, 26 september 2017
Niet aansprakelijk voor mesothelioom bij monteur luchtkanalen
Een monteur luchtkanalen heeft begin jaren 70 asbestblootstelling gehad doordat hij spuitasbest van stalen balken verwijderde. In het najaar van 2014 kreeg hij de ziekte mesothelioom. De Utrechtse kantonrechter oordeelt de rechtsopvolger van de werkgever niet aansprakelijk voor de schade bij het slachtoffer. De zaak is verjaard. De kantonrechter oordeelt verder dat de werkgever destijds nog niet hoefde te weten dat ook bij beperkte asbestblootstelling het risico van mesothelioom bestond. Bron: rechtspraak.nl 11 oktober 2017
Medisch nieuws
Onderzoek naar effect verschillende asbestsoorten
Kradin constateerde dat ook mensen die alleen aan chrysotiel (wit) asbest zijn blootgesteld diffuus peritoneaal (buikvlies) mesothelioom kunnen krijgen. Velasco Garcia meldt dat alleen chrysotiel asbestvezels snel uit de longen worden afgevoerd. Dat geldt niet voor amfibool asbestvezels. Bron: Kradin, R.L. e.a. (2017); Velasco Garcia, M.I. e.a. (2017)
Experimenteel onderzoek/nieuwe medicijnen
Onderzoekers van het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis hebben een methode ontwikkeld, waarbij buiten het lichaam getest wordt of medicijnen aanslaan bij een specifieke mesothelioompatiënt. In de toekomst hebben mesothelioompatiënten mogelijk baat bij het onderzoek dat NASA doet naar de effecten van zwaartekracht en bestraling. Duitse chirurgen wijzen op een mogelijk effect van chemomedicijnen die alleen op bepaalde gebieden in het lichaam worden toegepast. Het virus dat mazelen veroorzaakt wordt momenteel in de Verenigde Staten onderzocht als behandeling tegen mesothelioom.
Milieu/Veiligheid nieuws
Zorgen over met asbest verontreinigd straalgrit
Op 11 oktober meldt het programma Eenvandaag dat 140 bedrijven met asbest vervuild straalgrit van het bedrijf Eurogrit uit Dordrecht hebben gewerkt. Straalgrit wordt op bouwplaatsen gebruikt als reinigingsmiddel. Medewerkers werkten onbeschermd met het straalgrit en hebben mogelijk asbestvezels ingeademd aldus de uitzending. In antwoord op kamervragen meldt demissionair minister Asscher (SZW) dat hij zo snel mogelijk helderheid wil bieden over de aard en omvang van het probleem. Op dit moment verricht TNO onderzoek naar de te verwachten blootstelling bij de opruimwerkzaamheden van het straalgrit. Naar aanleiding van de uitkomsten van dit onderzoek zal de minister de Kamer nader informeren. Bron: eenvandaag.nl, 11 oktober, rijksoverheid.nl, 25 oktober 2017
Zimbabwe wil asbestproductie hervatten
De autoriteiten van Zimbabwe willen voor het einde van dit jaar twee voormalige chrysotiel asbestmijnen weer in werking stellen. Bron: african independent, september 2017
Opruimen verontreinigd straalgrit kan onder strenge voorwaarden
Het asbesthoudend straalgrit dat op de markt is gebracht, is in opdracht van de Inspectie SZW door onderzoeksbureau TNO onderzocht. Uit metingen blijkt dat het verontreinigd straalgrit verantwoord opgeruimd kan worden door het onder meer doornat te maken en daarna op te zuigen. De Inspectie SZW heeft het opruimen van alle straalgrit met grondstoffen afkomstig uit Oekraïne ingedeeld in de laagste risicoklasse, de zogenaamde risicoklasse 1. Bron: Inspectie SZW, 31 oktober 2017 en 14 november 2017
1770 meldingen in Australisch Asbestregister
Het Australische National Asbestos Exposure Register heeft in het financiële jaar 2016/17 1770 meldingen van asbestblootstelling ontvangen. 77% is man en 70% is beroepsgerelateerd. In totaal heeft het Register sinds de start in juni 2013 5776 meldingen vastgelegd. Bron: Asbestos Safety and Eradication Agency Annual Report 2016-17, november 2017
Zorgen over onverkoopbare vervallen boerderijen met asbestdaken
Een meerderheid van provinciale staten van Overijssel maakt zich grote zorgen over verwaarloosde boerderijen. Men wil maatregelen die ervoor zorgen dat de verkoopbaarheid van boerenbedrijven wordt vergroot of dat ze zo nodig worden gesloopt. Bron: De Stentor, 8 november 2017
Filterbussen met asbest
De gemeente Rhenen waarschuwt voor filterbussen met asbest. Het gaat om filterbussen die tot olielamp bewerkt zijn en in Rhenen te koop zijn geweest. Ze zijn gemaakt van Russische gasmaskers. Bron: ad.nl, 9 november 2017
11 Zuidafrikaanse asbestmijnen gerehabiliteerd
In de Zuidfrikaanse Noordkaap zijn sinds 2008 11 asbestmijnen gerehabiliteerd. Nog meer dan 230 mijnen te gaan. De totale kosten worden geschat op 1,7 miljard rand (ca. 105 miljoen euro). Bron: dfa, 13 september 2017
Australie vindt asbest in Chinese treinwagons
In Australië is chrysotiel asbest gevonden in treinwagons die tussen 2007 en 2014 uit China zijn ingevoerd. Asbest is sinds 2003 in Australië verboden. Bron: watoday.com, 17 november 2017.
Politiek nieuws
Gevolgen verbod asbestdaken
Er is onrust over het voorgenomen verbod op asbestdaken per 2024. Dit gaat gebouweigenaren en dus ook woningcorporaties, onnodig veel geld kosten, aldus Aedes, de koepel van woningcorporaties. Verzekeraars verhogen premies voor klanten met asbestdaken of willen asbestschade niet langer verzekeren. Provincies verschillen in hun aanpak om sanering te stimuleren. Inmiddels kampt de asbestsaneringsbranche met capaciteitsproblemen. Bron: Aedes, Agriholland.nl, Boerderij vandaag, september, oktober 2017
2300 Japanse asbestslachtoffers lopen schadevergoeding mis
Tenminste 2314 Japanse asbestslachtoffers of hun families hebben geen aanvraag voor een overheidsuitkering gedaan, terwijl zij daar wel recht op hebben. Bron: The Mainichi, 5 oktober 2017
Stand van zaken asbesthoudend straalgrit
In een brief informeert staatssecretaris Van Ark (SZW) de Tweede Kamer over de stand van zaken inzake het straalgrit waarin asbest is aangetroffen. De Inspectie SZW meldt dat het straalgrit sinds mei 2015 een verontreiniging met asbest kan bevatten. Bron: rijksoverheid.nl, 31 oktober, inspectieszw.nl, 1 november 2017.
Stand van zaken asbestverontreinigd straalgrit
In twee brieven informeert staatssecretaris Van Ark (SZW) de Tweede Kamer over de stand van zaken met betrekking tot het asbestverontreinigd straalgrit. De Inspectie SZW meldt dat dit straalgrit sinds mei 2015 lichte asbestverontreiniging kan bevatten. De branchevereniging Koninklijke OnderhoudNL schat de schade voor onderhoudsbedrijven op 160 tot 200 miljoen euro. Inmiddels blijkt dat Eurogrit het vervuilde straalgrit aan 594 bedrijven heeft geleverd op in totaal 842 locaties. Op 6 december oordeelt de rechtbank Rotterdam in een kort geding dat Eurogrit aansprakelijk is voor de schade die het straalbedrijf Muehlhan heeft geleden nadat was gewerkt met asbest besmet staalgrit van Eurogrit. Bron: rijksoverheid.nl, 31 oktober, 28 november; inspectieszw.nl, 1 november, nos.nl, 4 november 2017 en 22 november; rechtspraak.nl, 6 december 2017
Limburg opent opleidingscentrum voor asbestsanering
Vanaf 2024 zijn asbestdaken in Nederland verboden. Met het tempo waarin op dit moment wordt gewerkt richting deze deadline, haalt Nederland deze opgave bij lange na niet. Limburg neemt 2024 serieus en wil graag versnellen én de asbestopgave koppelen aan verduurzaming. Om de saneringsopgave in 2024 te halen zijn nu nieuwe vakmensen nodig. Daarom gaat in Horst aan de Maas op woensdag 25 oktober het eerste opleidingscentrum voor asbest en energie in Limburg open. Bron: sloopgids.nl/sittard-geleen nieuws, 24 oktober 2017
Kamerbrief onderzoek functioneren asbeststelsel
Staatssecretaris Van Ark (SZW) gaat de komende maanden in gesprek met partijen binnen en buiten de gecertificeerde asbestwereld. Aanleiding is het rapport Onderzoek functioneren certificatiestelsel asbest dat op 20 oktober aan de Kamer werd aangeboden. Voor de zomer moet duidelijk worden of de regels worden aangepast. Bron: rijksoverheid.nl, 28 november 2017
Brazilie gaat asbest verbieden
Het Hooggerechtshof van Brazilië heeft bepaald dat het gebruik van asbest in Brazilië verboden moet worden. Nog onduidelijk is wanneer dit verbod in zal gaan. Brazilie is momenteel nog producent en gebruiker van chrysotiel asbest. Bron: ADAO, 1 december 2017
Asbestverboden in Azie
Per 1 januari 2018 is alle gebruik van asbest in Taiwan verboden. Wu beschrijft de ontwikkelingen die tot dit besluit hebben geleid. Furuya beschrijft de ontwikkelingen die leidden tot het asbestverbod in Japan in 2006.
Schadevergoeding wegens asbestblootstelling
Het Franse ministerie van Defensie heeft aan 151 medewerkers tussen 5000 en 12000 euro schadevergoeding uitgekeerd omdat zij gedurende hun werk aan scheepsinstallaties in Bretagne aan asbest zijn blootgesteld. Bron: International Asbestos Secretariaat, 10 november 2017