Nieuwsbrief 39 - december 2014

Lustrumcongres IAS 26 januari 2015

Op 26 januari 2015 bestaat het Instituut Asbestslachtoffers 15 jaar. Met een congres wordt aandacht aan deze mijlpaal besteed. De titel is: 15 jaar IAS: hoe ziet de toekomst eruit? Bron: IAS, december 2014.

VK: helft werkgerelateerde kanker door asbest

In Groot Brittannie overlijden elk jaar naar schatting 8000 mensen door werkgerelateerde kanker. Bij meer dan de helft is asbestblootstelling de oorzaak. Het gaat om ongeveer hetzelfde aantal mensen met mesothelioom als met asbestgerelateerde longkanker. Dit staat in de Health and Safety Statistics 2013/14 van de Britse Health and Safety Executive. Bron: Health and Safety Executive, oktober 2014.

Mesothelioom door het maken van wijn

Bij het maken van wijn zijn in het verleden in Italie asbesthoudende filters gebruikt. Het Italiaans Nationaal Mesothelioom Register meldt inmiddels acht patienten die een deel van hun loopbaan als wijnmaker hebben gewerkt. Bron: Nemo, A. & Silvestri, S. (2014).

Asbestgerelateerde kanker in Latijns Amerika

Italiaanse onderzoekers publiceren een schatting van het aantal mensen met asbestgerelateerde kanker in Argentinie, Brazilie, Colombia en Mexico. Het betreft de ziektes mesothelioom, asbestgerelateerde longkanker, larynxkanker en eierstokkkanker. In vijf jaar tijd waren de aantallen mensen met deze ziekten respectievelijk: 735, 233, 29 en 14 voor Argentinie,  340, 611, 68 en 43 voor Brazilie, 255, 97, 14 en 9 voor Colombia en 1075, 219, 18 en 22 voor Mexico. Bron: Pasetto, R. e.a. (2014).

Discussie over Helsinki criteria voor asbestziekten

De Helsinki criteria zijn richtlijnen voor de herkenning, oorzaakbepaling en de diagnostiek van asbestgerelateerde ziekten. In februari 2014 werden deze richtlijnen in een expertmeeting besproken. Inmiddels zijn de discussies en conclusies van deze bijeenkomst online gepubliceerd. Bron: International Ban Asbestos Secretariaat, 14 oktober 2014

Asbest en asbestziekten in Europa

Kameda vergeleek de incidentie van asbestziekten in Europese landen met het moment waarop ze een verbod op gebruik van asbest hadden ingevoerd. In totaal meldden de Europese landen aan de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) 106.180 mesothelioom- en asbestose-sterfgevallen over de periode 1994 tot 2010 : 60% van het totaal aantal wereldwijd. Landen die het gebruik van asbest relatief vroeg (vóór 2000) verboden, rapporteerden de meeste sterfgevallen. Naar verwachting zal dit de komende jaren verschuiven naar de landen die nog steeds geen asbestverbod hebben ingevoerd. Van die laatste groep (19 landen) rapporteerden slechts zes landen gegevens aan de WHO. Bron: Kameda, T. e.a. (2014).

Asbestpaniek

Het risico voor een kind om kanker door asbestisolatie in een schoolgebouw te krijgen, is ongeveer een derde van het risico om door de bliksem te worden getroffen. Dat schrijft cardiologe Lisa Rosenbaum in he New England Journal of Medicine. Angst van ouders was echter wel de drijfveer van de gemeente New York om in 1993 te besluiten voor miljarden dollars asbest uit scholen te verwijderen. Dit besluit werd genomen ondanks de mening van veel deskundigen dat het veiliger en meer praktisch geweest zou zijn als het asbest niet verwijderd zou zijn, maar volledig afgeschermd. Bron: New England Journal of Medicine, 2014; 371: 1549-1552, 16 oktober .

Adviseren op maat bij asbest in woningen

Het RIVM en de GGD hebben een nieuwe richtlijn opgesteld die gevolgd wordt wanneer er sprake is van asbest in woningen of publieke gebouwen. Het uitgangspunt van de richtlijn is dat de maatregelen in verhouding staan tot het gezondheidsrisico. Niet-ingrijpende maatregelen dienen altijd zo spoedig mogelijk te worden genomen. Dit betekent dat mensen goed worden geïnformeerd over de situatie en dat zo veel mogelijk wordt voorkomen dat asbestvezels vrijkomen en zich kunnen verspreiden. Bron: RIVM, 9 oktober 2014.

Asbestangst bewoners

Bewoners van woningen van woningcorporatie Mitros slepen de corporatie voor de rechter. In de woningen zit asbest dat verwijderd moet worden. Het asbest werd in februari ontdekt, maar de woningcorporatie is volgens de bewoners nog steeds niet begonnen om het weg te halen. Het asbest zit tussen het plafond van de begane grond en de vloer van de eerste verdieping. Volgens een van de bewoners heeft een deskundige laten weten dat wanneer er op de bovenverdieping iets gebeurt, dat meteen al een bewerking geeft in de asbest die aanwezig is. Een soortgelijke woning op de hoek van de straat is wel gesaneerd, maar dat heeft 8 maanden geduurd. De bewoners van die woning hebben al die tijd ergens anders moeten wonen. Bron: Rtv Utrecht 17 oktober 2014.

Australie start campagne Renovatie Roulette

In november start in Australië weer de Asbestos Awareness Month. Deze omvangrijke jaarlijks terugkerende campagne is vooral gericht op de gewone burger. In Australië is er naast de professional ook veel aandacht voor de niet-asbestprofessionals die (onbewust) te maken kunnen krijgen met de gevaren van asbest. Het gaat dan vooral om huiseigenaren, doe-het-zelvers, klusjesmannen en de vele zzp-ers in de bouw. Bij woningen die asbest (kunnen) bevatten wordt aanbevolen niet te doe-het-zelven en te renoveren zonder te weten waar asbest kan worden gelokaliseerd. Dit wordt vergeleken met het spelen van 'Renovatie Roulette'. Australiers moeten asbest serieus nemen en stoppen met zichzelf en hun families bloot te stellen aan asbestvezels. Bron: asbestenbouw.com, 25 september 2014.

Asbestvoorlichtingscampagne voor Britse vakmensen

De Britse Health and Safety Executive is een voorlichtingscampagne gestart die gericht is op vakmensen die gemiddeld meer dan 100 keer per jaar met asbest in aanraking komen. Elke week overlijden in Groot Brittannie gemiddeld 20 vakmensen ten gevolge van asbestblootstelling. Het gaat hier o.a. over timmerlieden, schilders, loodgieters en elektriciens. Uit een recente enquete blijkt dat een deel van hen nog steeds in fabels gelooft, bijvoorbeeld dat een open raam hen tegen asbestbesmetting zou beschermen. Bron: European Union News, 9 oktober 2014.

Canadees asbestblootstellingsregister nuttig voor signalering

Het Ontario Asbestos Workers Registry verzamelt sinds 1986 asbestblootstellings- en demografische gegevens van werknemers uit de bouw. Inmiddels zijn in het register gegevens van meer dan 30.000 werknemers vastgelegd. Na 2000 uur asbestblootstelling krijgt een geregistreerde het advies zich medisch te laten controleren. Hoewel het register op de bouw is gericht, is onverwachts gebleken dat ook werknemers uit andere sectoren het gebruiken om hun blootstelling vast te leggen. Het register laat grote regionale verschillen zien. Bron: Kone Pefoyo, A.J. e.a. (2014).

VK: juridische kosten niet voor rekening mesothelioomslachtoffer

Het Britse Hooggerechtshof heeft bepaald dat de Britse regering het plan om 25% van de schadevergoeding voor mesothelioomslachtoffers voor juridische kosten in te houden voorlopig niet door mag zetten. Het onderzoek naar de gevolgen van dit plan is volgens de rechter niet goed uitgevoerd. Bron: The Guardian, 7 oktober 2014.

Japanse overheid nalatig in asbestregelgeving

Het Japanse Hooggerechtshof heeft bepaald dat de Japanse overheid tot 1971 heeft verzuimd luchtventilatie in asbestverwerkende fabrieken verplicht te stellen om medewerkers tegen blootstelling te beschermen. Dit terwijl al eind jaren 50 bekend was dat asbest schadelijk was voor de gezondheid. De zaak ging over slachtoffers van de asbestverwerkende industrie in de regio Sennan, kleine en middelgrote fabrieken die materiaal leverden aan met name Defensie, de staal- en auto-industrie en de scheepsbouw. In de jaren 60 en 70 was deze regio verantwoordelijk voor ca. 80% van de totale asbestproductie in Japan. De Japanse regering heeft inmiddels toegezegd een compensatieregeling in te stellen voor arbeiders die ziek zijn geworden doordat ze tussen 1958 en 1971 in asbestverwerkende fabrieken aan asbest zijn blootgesteld. Volgens het Ministerie van Gezondheid zijn sinds 1963 12.555 Japanners overleden ten gevolge van mesothelioom of asbestgerelateerde longkanker. Het jaarlijkse aantal slachtoffers neemt nog steeds toe en zal naar schatting rond 2030 een piek bereiken. Bron: The Japan Times, 9, 15 oktober, The Japan News, 13 oktober 2014, Japan Economic Newswire, 21 oktober 2014.

VK: niet alleen schadevergoeding voor werknemers

Gebruikers of eigenaren van een locatie waar asbest is verwerkt zijn vanaf nu in Groot Brittannie niet alleen voor hun eigen werknemers maar ook verantwoordelijk voor asbestgerelateerde ziekten bij mensen die het gebouw voor hun werk bezochten. Zo wordt een uitspraak van het Britse Hooggerechtshof geïnterpreteerd in voordeel van een chauffeur van een bezorgdienst. De man kreeg mesothelioom omdat hij regelmatig afval afhaalde bij een energiecentrale en daarbij aan asbest was blootgesteld. Bron: Press Association Mediapoint, 22 oktober 2014

Mesothelioomslachtoffer verliest rechtszaak tegen Rijk

Het Rijk valt niets te verwijten in de zaak van het Vlissingse asbestslachtoffer Klaas Jasperse. Dat oordeelt de rechtbank in Den Haag, waar Jasperse een zaak had aangespannen. Bij hem werd in 2009 mesothelioom vastgesteld. Jaspers werkte jarenlang bij voormalig aluminiumproducent Pechiney waar hij met asbest in aanraking kwam. Volgens de Vlissinger is de staat tekortgeschoten bij het opstellen van de regelgeving en het toezicht houden op de veiligheid van werknemers. De rechtbank heeft hem in het ongelijk gesteld waarbij echter alleen gekeken is naar de periode vanaf 1993. Toen was er inmiddels een verbod op asbest. Gebrek aan toezicht op de situatie bij Pechiney valt de staat niet te verwijten, aldus de rechter. De rechtbank is met het rijk van oordeel dat de overheid niet gelijk kan worden gesteld met een asbestproducent. De Staat heeft de asbest immers niet in het verkeer gebracht. De Staat kan evenmin worden verweten dat hij onrechtmatig heeft gehandeld als bedoeld in artikel 6:175 BW nu hij de gevaarlijke stof asbest waaraan Jasperse  is blootgesteld niet beroepsmatig heeft gebruikt of onder zich heeft gehad. Dit brengt mee dat op de vordering in beginsel de twintigjarige verjaringstermijn van toepassing is. Jasperse wilde dat de verjaringstermijn verlengd werd tot 30 jaar voor asbestzaken. Die langere termijn is ingesteld omdat mesothelioom, pas na 30 jaar of langer herkend wordt. Bron: PZC.nl, rechtspraak.nl, rechtbank Den Haag, 10 november 2014.

Hoge boete voor asbestsanering zonder certificaat

Een asbestbedrijf waarvan het certificaat was ingetrokken, is toch doorgegaan met het saneren van asbest. Het bedrijf deed dit onder naam van een ander bedrijf dat wel een certificaat had. Uit onderzoek van de Inspectie SZW en de Omgevingsdienst Rivierenland bleek echter dat het asbestbedrijf met het ingetrokken certificaat de asbestsaneringswerkzaamheden zelf uitvoerde. Bij het onderzoek is gebruik gemaakt van informatie uit diverse Gelderse en Brabantse Omgevingsdiensten. De Inspectie SZW heeft een boete opgelegd van 75.600 euro. Bron: rijksoverheid.nl, 11 november 2014.

Misstanden in Amerikaanse asbestrechtzaken

De juridische afhandeling van rechtzaken ten gevolge van asbestziekten loopt vast in de Verenigde Staten. Dat was één van de conclusies op een conferentie in San Francisco. Fraude komt regelmatig voor doordat zowel advocaten van slachtoffers als van werkgevers/producenten bewijs achterhouden. Mesothelioom is vanwege de juridische belangen de duurste zoekterm op Google. Asbestrechtzaken hebben duizenden slachtoffers geholpen maar inmiddels ook de kop gekost van ca. 100 bedrijven. Bedrijven die failliet zijn gegaan hebben tientallen fondsen gecreeerd om hun aansprakelijkheid verder af te handelen. Deze trusts hebben een tweede compensatiesysteem gecreeerd dat onafhankelijk van het juridisch circuit opereert. Bron: Huffington Post, 17 september 2014.

Spanje: proportionele aansprakelijkheid bij longkanker

In hoger beroep is het Hooggerechtshof van Spaans Baskenland in een zaak van een door asbestose en longkanker inmiddels overleden asbestslachtoffer met asbestose en longkanker uitgegaan van proportionele aansprakelijkheid. Een lagere rechter had de nabestaande 50.000 euro schadevergoeding toegekend. Het hof heeft dit bedrag tot een kwart gereduceerd omdat roken ook oorzaak was van de longkanker bij de man. Bron: EFE Newswire, 4 september 2014

Italie: topman Eternit in cassatie vrijgesproken

Het Italiaanse hof van Cassatie heeft de gevangenisstraf van 18 jaar vernietigd die was uitgesproken tegen de baas van asbestverwerkend bedrijf Eternit, de Zwitser Stephan Schmidheiny. De miljardair, voormalig topman van het asbestverwerkende bedrijf Eternit Zwitserland, werd in 2013 in hoger beroep veroordeeld tot 18 jaar cel plus 90 miljoen euro schadevergoeding. Hij was schuldig bevonden aan de dood van bijna 3.000 mensen, arbeiders of omwonenden van de fabrieken van Eternit S.pa.a Genua. Allen slachtoffers die ten gevolge van asbestblootstelling zijn overleden. Volgens de procureur is Schmidheiny schuldig aan de hem ten laste gelegde feiten, maar aangezien de vestiging in Italië in 1986 was opgedoekt, zijn de feiten verjaard. Volgens de verdediging stond Schmidheiny  aan de basis van een herstructurering bij Eternit die precies tot doel had asbest uit de bedrijfsactiviteiten te weren. Bron: Belgisch tijdschrift Knack, 19 november 2014.

Verwarmingsinstallateur niet aansprakelijk wegens verjaring

Een verwarmingsinstallatiebedrijf is niet aansprakelijk voor de asbestblootstelling bij een oud-werknemer omdat de vordering is verjaard (41 jaar). De in 2011 aan mesothelioom overleden man had van 1956 tot 1970 voor het bedrijf gewerkt. Volgens de kantonrechter Midden Nederland kan het beroep op doorbreking van die verjaring alleen in uitzonderlijke gevallen te worden gehonoreerd. Van een dergelijke uitzondering is in dit geval geen sprake. Daarbij acht de kantonrechter mede van belang dat de werkgever geen asbestproducerend of asbestverwerkend bedrijf was dat zich intensief met asbest of asbestverwerking bezighield (Redactie: de sector waartoe het bedrijf behoort, komt in de top 10 risicosectoren van de databank van het IAS voor). Bron: Rechtbank Midden Nederland, 10 november 2014, nr. 2337592.

Japan: overheid aansprakelijk voor blootstelling in de bouw

Begin november oordeelt het District Gerechtshof van Fukuoka, dat de Japanse overheid,  aansprakelijk is voor asbestblootstelling in de bouw. De overheid had vanaf 1975 het dragen van beschermende maskers verplicht moeten stellen, maar heeft dat tot 1995 verzuimd. Bron. Japan Economic Newswire, 7 november 2014.

Transparantie asbesttoezicht verplicht

De Raad van Accreditatie moet definitief openheid van zaken geven omtrent asbesttoezicht, aldus een uitspraak van de Raad van State, de hoogste bestuursrechter. De Raad van Accreditatie houdt toezicht op asbestlaboratoria. Dit toezicht onttrekt zich echter volledig aan het blikveld van de burger. Eventuele nalatigheid van de Raad (waardoor bijvoorbeeld projecten onjuist worden vrijgegeven) heeft een groot risico voor de volksgezondheid tot gevolg. Bron: asbestenbouw.com, 1 december 2014.

VK: regionale verschillen in behandeling mesothelioom

Uit onderzoek van het Britse Health Care and Information Centre komt naar voren dat er in Engeland en Wales regionale verschillen zijn in de behandeling van mesothelioompatienten. Dat geldt bijvoorbeeld voor het deel een chemokuur kreeg. Dat varieerde van 20 tot 60% en was afhankelijk van de woonplaats van de patient. De autoriteit analyseerde de medische gegevens van 8700 mesothelioompatienten die in Engeland of Wales tussen 2008 en 2012 de diagnose mesothelioom kregen. Bron: Health Service Journal, 12 september 2014.

Opereren bij mesothelioom

Onderzoek bij drie medische centra in Europa en Canada laat zien dat een inductie chemotherapiebehandeling gevolgd door een operatie alleen bij een zorgvuldig geselecteerde groep pleuraal mesothelioompatienten een overweging waard is. Dit gezien de extra risico’s en bijwerkingen van een operatie. Bron: Lauk, O. e.a. (2014).

Extra intensieve bestraling helpt niet

Mesothelioompatienten hebben na een operatie en chemokuur geen baat bij extra intensieve bestraling. Dat is de conclusie van een multicenter studie door Prof. Stahel. Volgens Dr. Baas van het Nederlands Kankerinstituut is een combinatie van opereren, chemo en bestralen alleen geschikt voor zeer fitte patiënten. Deze behandeling gaat echter samen met zware bijwerkingen. Bron: radiationtherapynews, 1 oktober 2014.

Zuid Afrika: helft asbestslachtoffers erkend

Bij de helft van de voormalige Zuidafrikaanse asbestmijnwerkers die een asbestziekte krijgen, wordt de diagnose niet bij leven gesteld. Deze groep loopt daarom een schadevergoeding mis. Dat concluderen onderzoekers na vergelijking van medische gegevens van 149 oud-mijnwerkers met hun autopsie-rapporten. Bron: Biznews.com, 22 oktober 2014.

VS: effect financiele structuur op behandeling mesothelioom

Amerikaanse ziekenhuizen verdienen bij particulier verzekerde mesothelioompatienten meer naarmate een patient meer complicaties heeft. Bij patiënten met uitsluitend Medicare, de verplichte volksziektekostenverzekering, geldt het tegenovergestelde; het verlies is groter naarmate de complicaties groter zijn. Binnenkort moet een nieuw systeem van gebundelde verzekeringsbetalingen ervoor zorgen dat ziekenhuizen bij alle patiënten meer gaan verdienen naarmate de complicaties kleiner zijn. Bron: Squires, M.H. e.a. (2014).

IJzer verhoogt mesothelioomrisico

Onderzoek bij ratten laat zien dat het ontstaan van mesothelioom in het buikvlies samengaat met een hoog ijzerniveau op die locatie. Of dit bij mensen ook zo zal zijn, is nog niet duidelijk. Bron: mesothelioma.com,  18 november 2014.

Overzichtsstudies asbestziekten

Banks concludeert dat,ondanks vele studies, nog steeds niet helemaal duidelijk is welke mechanismen in het lichaam ervoor zorgen dat iemand door asbestblootstelling ziek wordt. Volgens Kao zou 65% van de mesothelioompatienten tenminste één chemokuur moeten krijgen. In Nederland en het Verenigd Koninkrijk ligt het percentage dat chemo krijgt lager. Monteiro de Assis belicht de biochemische en genetische processen in het lichaam bij de ontwikkeling van mesothelioom. Mansfield concludeert dat chemotherapie bij patienten met het zeldzame sarcomatoide type mesothelioom minder effect heeft dan bij andere soorten mesothelioom. Bron: Banks, D.E. (2014), Monteiro de Assis, L.V. e.a. (2014), Mansfield, A.S. e.a. (2014).

Overleving bij mesothelioom

Factoren die elk afzonderlijk een positief effect op de prognose hebben, zijn volgens Linton: jongere leeftijd, geslacht (vrouw), het epitheloide type mesothelioom, een normaal hemaglobineniveau en een bepaald niveau van het eiwit calretinine. Bijna een kwart van de onderzoeksgroep (24%) was 20 maanden na diagnose nog in leven. Tweederde van deze groep had een chemokuur gehad. Brcid constateerde dat het pleomorfe epitheloide type mesothelioom een slechtere prognose geeft dan andere epitheloide vormen. Het Britse Office for National Statistics verwacht een lichte verbetering van de overleving van Britse mesothelioompatienten op korte termijn. Bron: Office for National Statistics. 30 oktober 2014, Linton, A. e.a. (2014); Brcic, L. e.a. (2014).

Experimenteel onderzoek

Keytruda, een middel dat tegen huidkanker wordt gebruikt, werkt mogelijk ook tegen mesothelioom. Dit omdat het de proteine PD-L1 bestrijdt die volgens Spaanse onderzoekers in hoge niveaus voorkomt bij mesothelioompatienten die relatief snel overlijden. Turkse onderzoekers vonden aanwijzingen dat twee oraal toegediende chemotherapie-medicijnen bij uitbehandelde mesothelioompatienten de groei van hun tumor vertraagde. Lansley zag bij muizen dat de staphylokokkenbacterie de mesothelioomtumor kleiner maakte. Bron: Cedres, S. e.a. (2014), Gunduz, S. e.a (2014), Lansley, S.M. e.a. (2014).

Scheepssloop veroorzaakt 21 doden

Bij het afbreken van schepen op sloopstranden zijn dit jaar tot dusver 21 mensen om het leven gekomen. Dat meldt het NGO Shipbreaking Platform. De sterfgevallen zijn het gevolg van valongelukken en gasexplosies. De arbeidsomstandigheden op de sloopstranden zijn zeer slecht, toegang tot veiligheidsmiddelen is er nauwelijks. De werknemers staan er bovendien vrijwel continu bloot aan asbest. Dit jaar vonden er al 515 schepen hun weg richting de stranden in Zuidoost-Azië. Van de 202 schepen die in het derde kwartaal van dit jaar werden gesloopt, eindigden er 146 op één van de stranden in India (60), Bangladesh (47) of Pakistan (39). Bron: Nieuwsblad Transport, 17 oktober 2014.

Snelle asbest-analyse

Met een elektronenmicroscoop in een busje voert het bedrijf RPS op locatie razendsnel asbestanalyses uit. Dat voorkomt nodeloos monsternemen om maar geen besmetting te missen, aldus een artikel in het blad Cobouw, vakblad voor de Bouw. De analyses in de bus zijn inmiddels officieel geaccrediteerd. Dat betekent dat het bedrijf op locatie asbestanalyses volgens de geldende NEN-normen kan uitvoeren in de hoogste risicoklasse. Tot nu toe zijn dergelijke analyses voorbehouden aan vaste laboratoria waar de monsters eerst naartoe moeten worden gestuurd. RPS is het eerste bedrijf in Nederland dat met een elektronenmicroscoop naar de klanten toe komt. Bron: Cobouw, 22 oktober 2014.

Onderzoek naar milieuslachtoffers Australische asbestfabriek

De kankerregistratie van de Australische deelstaat Queensland bevestigt dat in de omgeving (binnen 1,5 km) van de fabriek van voormalig asbestcementverwerker Wunderlich 8 mensen mesothelioom hebben gekregen. Binnen 1,5 km van een andere fabriek in de deelstaat zijn 12 gevallen van mesothelioom geconstateerd. Deze bekendmaking volgt op berichten in de Australische media dat Wunderlich 16 milieugerelateerde mesothelioomslachtoffers zou hebben veroorzaakt. De Wunderlichfabriek sloot in 1983. Het terrein werd pas 15 jaar later gesaneerd. Bron: The Australian, 12 oktober, Herald Sun, 13 oktober, Brisbane Times, 12 november 2014.

Meer asbest dan verwacht in de Amerikaanse natuur

Asbest komt in de Amerikaanse natuur vaker voor dan verwacht aldus de Vereniging van Geologen. Recent zijn nieuwe vindplaatsen ontdekt in de omgeving van Las Vegas. Het gaat om amfibool en actinoliet asbest. Er bestaat in de Verenigde Staten geen regelgeving om mensen tegen natuurlijke asbestblootstelling te beschermen. Bron: Geological Society of America, oktober 2014.

Malafide asbestsaneerders in beeld

De Inspectie SZW gaf tijdens het congres Samen grip op asbest een toelichting op haar aanpak van de opsporing van malafide asbestsaneerders. Deze aanpak is zowel actief als reactief. Actief via controle van registers. Bij reactief toezicht gaat de Inspectie af op signalen van medetoezichthouders, bonafide bedrijven maar ook op meldingen van burgers. De asbest-app speelt hierin een steeds belangrijkere rol. Verder is goede samenwerking met alle betrokken partijen van belang. Bron: Inspectie SZW, Nieuwsbrief Asbest, december 2014.

Asbestbrand Roermond

Door een grote brand in Roermond is op dinsdag 16 december ‘s avonds  asbest in de lucht terecht gekomen en in een deel van de binnenstad neergekomen. De gemeente besloot de volgende ochtend om een groot gedeelte van de binnenstad af te sluiten. Mensen moesten binnen blijven met de ramen en deuren gesloten, auto's die het gebied verlieten, moesten door de brandweer worden afgespoten. De middenstand bleef tot vrijdag gesloten,een grote financiele strop zo vlak voor de kerst. De kosten voor verwijdering bedragen op 30 december al meer dan 3 miljoen euro. De burgemeester denkt op dat moment dat nog maximaal zeven weken nodig zijn om het vervuilde gebied helemaal schoon te maken. Inmiddels is een discussie gestart over de noodzaak van deze ingrijpende maatregelen. Bron: Nos, Volkskrant, 19 december, nu.nl, 30 december 2014.

Asbest in het milieu

Italiaans onderzoek laat zien dat een asbestcementfabriek ook mesothelioom heeft veroorzaakt bij omwonenden die niet in de fabriek hadden gewerkt. Opvallend is het hoge aantal vrouwen. Uit Mexicaans onderzoek komt naar voren dat het mineraal erioniet in de natuur longkanker en mesothelioom heeft veroorzaakt bij omwonenden. Erioniet lijkt qua structuur op asbest. Bron: Mensi, C. e.a. (2014), Adrian Ortega Guerrero, M. e.a. (2014).

Asbestblootstelling op onderzeeer

Bij het demonteren van een onderzeeër van Defensie is asbest vrijgekomen. Dat gebeurde ruim een jaar geleden, minister Hennis maakt er nu melding van in een brief aan de Tweede Kamer. De KRO besteedt binnenkort aandacht aan de zaak, met medewerking van Defensie. Onderhoudspersoneel heeft aan het vrijgekomen asbest blootgestaan. Bemanningsleden en andere medewerkers zijn daarvan op de hoogte gebracht. Op drie plekken in de onderzeeboot werd asbest aangetroffen, onder meer in de machinekamer. Bron: NOS, 19 december 2014.

Verlaging grenswaarde amfibool asbest naar 2000 vezels

Minister Asscher (SZW) neemt het advies van de Sociaal Economische Raad (SER) over om de voorgenomen wettelijke grenswaarde voor amfibole asbestvezels uiterlijk op 1 juli 2015 te verlagen van 10.000 naar 2000 vezels per kubieke meter. De verlaging geldt als een tussenoplossing. Bij Koninklijk Besluit was bepaald dat de grenswaarde tot 300 vezels/m3 zou worden verlaagd op een nog nader te bepalen datum waarbij de gedachten uitgingen naar 1 januari 2015 . De subcommissie adviseert de minister dat niet te doen. De asbestbranche is nog niet klaar om aan deze grenswaarde te kunnen voldoen. Bron: SER, 23 oktober brief Tweede Kamer, 1 december 2014 .

Jaarplan 2015 Inspectie SZW

De Inspectie SZW handhaaft in 2015 op naleving van de nieuwe grenswaarden voor de verschillende asbestcategorieën. Daarbij ligt de nadruk op niet-nalevers en notoire overtreders (malafide saneringszaken). Ook zet zij in op herinspecties bij malafide bedrijven. Dit staat in het jaarplan 2015 dat minister Asscher op 15 september aan de Tweede Kamer bood. In het document staat ook dat in de periode van 1969 tot 2028 rond de 330.000 mensen aan asbest zullen zijn blootgesteld. In deze periode zullen in totaal 64.500 mensen ten gevolge van asbestblootstelling overlijden. Op dit moment lopen 41.000 werknemers risico op blootstelling aan asbest. Het grootste risico wordt gevormd door de blootstelling aan asbestvezels van werknemers, omwonenden en bezoekers. Daarnaast is er het risico op valgevaar bij asbestverwijderingsbedrijven. Deze bedrijven worden de komende jaren vaker ingezet bij de verwijdering van astbestcementdaken, die per 2024 verboden worden. Bron: rijksoverheid.nl, 15 september 2015.

44.100 euro boete voor sloper

De Inspectie SZW heeft een sloopbedrijf uit Zuid-Holland een boete opgelegd van 44.100 euro voor het verwijderen van asbest uit een woning, zonder de vereiste certificaten. Het sloopbedrijf was een oude woning aan het slopen toen een inspecteur van de Inspectie SZW ter plekke een controle uitvoerde. Deze inspecteur constateerde dat er asbesthoudend materiaal verspreid over het bouwterrein lag. De inspecteur heeft de werkzaamheden direct stilgelegd. Bron Nieuwsbrief Asbest Inspectie SZW, 2 oktober 2014.

Antwoord op Kamervragen louche asbestverwijderaars

In de media verschenen berichten dat het ministerie van SZW niets kan doen tegen louche asbestverwijderaars. In een reactie meldt minister Asscher de Tweede Kamer dat het ministerie heeft geconstateerd dat tot nu toe ca. vijf bedrijven de regels probeerden te omzeilen door het oprichten van een andere rechtspersoon. Wanneer een nieuwe rechtspersoon voldoet aan de criteria uit het certificatieschema, is er op dit moment formeel nog geen weigeringgrond om een certificaat af te geven. Asscher vindt het onaanvaardbaar dat bedrijven of personen na het intrekken van een certificaat onder een ander certificaat hun werkzaamheden op dezelfde manier voortzetten. Een aanscherping van de eisen voor aanvragen in de certificatieschema's moet dit in de toekomst voorkomen. Verder meldt de minister dat hij geen aanwijzingen heeft dat zelfregulering voor dit soort praktijken zorgt. Het gaat nu om een klein aantal bedrijven dat de randen van de wetgeving opzoekt. Dat zullen zij onder druk van dreigende zware sancties altijd proberen te doen, ook wanneer er geen zelfregulering zou zijn. Bron: rijksoverheid.nl 29 oktober 2014.

Vlaanderen wil in 2014 asbestvrij zijn

Vlaanderen wil de aanwezigheid van asbest versneld afbouwen. In 2040 moet Vlaanderen asbestvrij zijn. De Vlaamse afvalstoffenmaatschappij OVAM krijgt de opdracht om voor 2018 een volledig stappenplan uit te werken. Sinds 1998 is de productie van asbest en asbesthoudende producten al verboden, maar er is nog ongeveer 3,7 miljoen ton asbest in Vlaanderen in omloop, aldus een berekening van de OVAM. Bron: Het Laatste Nieuws, 24 oktober en De Standaard, 27 oktober 2014.

Overijssel investeert tien miljoen in verwijdering asbest uit Twentse tuinen

De provincie Overijssel investeert tien miljoen euro in het verwijderen van asbest uit tuinen bij woningen in meerdere Twentse plaatsen. In Twente is veel asbestverontreiniging terug te voeren naar de Goorse fabriek Eternit, die in vroegere jaren asbestplaten gratis beschikbaar stelde voor verharding van wegen en erven. Het kost nu vele jaren en tientallen miljoenen euro’s om deze stof weer uit de Twentse bodem te verwijderen. Tot 1 maart 2015 worden 55 locaties in Hof van Twente, Dalfsen en Wierden onder handen genomen. Bron: tubantia.nl, 27 oktober 2014.

Asbest niet vrij van storttax

Staatssecretaris Wiebes houdt vast aan de stortbelasting op asbest. Dit staat in het Belastingplan 2015. Per 1 januari 2015 gaat de stortbelasting voor asbest omlaag van 17 euro naar 13 euro per ton. De staatssecretaris volgt hierin het advies van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Volgens staatssecretaris Wiebes (financiën) zijn de stortkosten gering in vergelijking met de totale kosten van asbestverwijdering.
Brancheorganisatie Veras (sloopaannemers) is het hier niet mee eens en meent dat de maatregelen voor een prijsstijging van 10 tot 15 procent van de asbestsanering zorgen. De kosten voor het storten van asbesthoudende grond zijn aanzienlijk hoger. Afgraven kost zo’n 20 euro per ton, storten 40 euro per ton.). Bron: cobouw.nl, 28 oktober 2014.

Asbestcompensatiefonds James Hardie komt geld tekort

Het asbestcompensatiefonds van Australies voormalige asbestverwerker en multinational James Hardie is te klein om aan alle verplichtingen te voldoen. Voorgesteld wordt om sommige slachtoffers in termijnen uit te gaan betalen in plaats van eenmalig het totale bedrag. Het totaal aantal claims is momenteel 12% hoger dan verwacht (608 in boekjaar 2013/14). Het bedrijf stort jaarlijks 35% van haar winst in het fonds. Bron: Lloyd’s Asbestos Litigation Reporter, 22 oktober 2014.

Asbestproeven Nedstaal gaan niet door

Er komen geen proeven met het verbranden van asbest bij Nedstaal in Alblasserdam, aldus een mededeling van de waarnemend burgemeester. In Alblasserdam en omliggende plaatsen was er massaal verzet tegen de proeven. Volgens de provincie Zuid-Holland en de omgevingsdienst zouden de risico’s bij de asbestproeven minimaal zijn. Daarom werd er een vergunning verleend. Halverwege vorige maand werd Nedstaal failliet verklaard. Door overname van de Andus Groep uit Vianen maakte Nedstaal een doorstart. Ook werd de oude directie ontslagen. Andus heeft vervolgens besloten de proeven met de asbestverbranding niet door te zetten, omdat dit niet past binnen de filosofie en het maatschappelijk verantwoord ondernemen van de groep. Bron: rijnmond.nl, 11 november 2014.

Inspectie SZW publiceert namen asbestovertreders

Asbestsaneerders - gecertificeerd of malafide - die zware of ernstige overtredingen maken worden sinds 24 november op de website van de Inspectie (www.inspectieszw.nl) vermeld worden. De Inspectie komt met  deze openbaarmaking tegemoet aan de brede maatschappelijke wens om meer transparantie. Openbaarmaking zal ook een preventieve werking hebben. Opdrachtgevers kunnen immers van te voren checken hoe het met bedrijven zit. Bron: Inspectie SZW, 26 november 2014.

Defensie en asbest

Defensie doet ook onderzoek naar verarmd uranium en asbest op de NAVO-depots in onder meer Vriezenveen. Daarmee is het onderzoek naar de verfsoort Carc met de kankerverwekkende stof chroom-6 verder uitgebreid. Ook is bekend geworden dat een jaar geleden bij het demonteren van een onderzeeër van Defensie asbest is vrijgekomen. Onderhoudspersoneel heeft aan het vrijgekomen asbest blootgestaan. Minister Hennis houdt er rekening mee dat bij de andere onderzeeërs ook asbest vrijkomt als ze gedemonteerd worden.Er zijn inmiddels maatregelen genomen om dat te voorkomen. Bron: rtvoost, 18 november, nos, 19 december 2014.

38 miljoen euro voor asbestsanering Overijssel

Asbestsanering in Overijssel krijgt een financiele impuls. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu komt over de brug met 38 miljoen euro. Met het extra geld kan in de jaren tot 2020 de verwijdering van het materiaal worden voorgezet. Asbest is in het bijzonder een obstakel in de gemeente Hof van Twente, landelijk gezien de gemeente met het grootste asbestprobleem. De asbestproblematiek gaat hier terug op het beleid van het bedrijf Eternit. De onderneming produceerde asbest en stelde platen en pulp gratis beschikbaar aan het personeel om daarmee wegen en erven te verharden. Los van deze problematiek heeft de provincie ook een een subsidieregeling ingesteld die er op gericht is asbestdaken op bedrijventerreinen te vervangen. Het streven is om voor eind 2018 80% van de asbestdaken in Overijssel vervangen te hebben door duurzame, energiezuinige daken. Bron: cobouw.nl,  25 november, asbestenbouw.com, 5 november 2014.

Geen erkenning Spaanse mesothelioomslachtoffers

Meer dan 90% van de tussen 2007 en 2011 overleden Spaanse longvliesmesothelioompatienten is niet door de Sociale Verzekering erkend, aldus een studie van de Universiteit van Granada. Asbest werd in Spanje pas in 2002 verboden. Elk jaar overlijden volgens dit onderzoek meer dan 200 Spanjaarden aan mesothelioom. Maar over de hele periode 1978 tot 2011 zijn door het Nationale Instituut voor Sociale Zekerheid slechts 164 mensen met mesothelioom erkend. Bron: Spanish Newswire Services, 10 november 2014.

32 miljoen pond voor Britse mesothelioomslachtoffers

Sinds april dit jaar komen Britse mesothelioompatienten die geen werkgever of verzekeraar aansprakelijk kunnen houden, via een apart fonds, het Diffuse Meosthelioma Payment Scheme, in aanmerking voor een schadevergoeding van gemiddeld 125.000 pond. In de eerste 7 maanden heeft dit door de verzekeraars gefinancierde fonds al meer dan 15 mijoen pond uitgekeerd. Naar schatting zal dit bedrag oplopen tot 32 miljoen pond voor 300 slachtoffers eind maart 2015. Bron: Department for Work and Pensions, 28 november 2014.

Frankrijk investeert in asbestverwijdering

De Franse overheid gaat 400 miljoen euro per jaar investeren in de verwijdering van asbest uit publieke gebouwen. Eigenaren van deze gebouwen kunnen als ze gaan saneren tegen lage rente geld lenen van de overheid. Bron: International Ban Asbestos Secretariaat, 24 september 2014.

Asbestschandaal in Australie

De Australische overheid gaat meer dan 1000 woningen in Canberra opkopen en slopen. Dit omdat in een aantal huizen niet-hechtgebonden amosiet asbest is aangetroffen. De woningen zijn in de jaren 60, 70 van de vorige eeuw met asbesthoudend materiaal van het merk Mr. Fluffy geisoleerd. In de jaren 80 en 90 is dit materiaal verwijderd, maar nu blijkt dat deze sanering niet goed is uitgevoerd. De kosten voor de overheid worden geschat op een miljard Australische dollar (ca. 660.000 euro). Bron: AAP Newsfeed, 4 december 2014.

Deskundigen en bewoners over maatregelen asbestbrand Roermond

Hoe zit het precies met de risico's en de genomen maatregelen tegen de asbestverspreiding in Roermond? Deskundigen en bewoners aan het woord.

Lees verder

1500 pond boete voor Britse aannemer

Een Britse aannemer kreeg 1500 pond boete omdat hij met twee medewerkers zonder vergunning, en zonder adequate bescherming asbest uit een garage had verwijderd. Het lijkt erop dat de boetes voor illegale asbestverwijdering in Groot Brittannie momenteel lager liggen dan in Nederland, waar een sloopbedrijf onlangs nog 44.000 euro boete kreeg voor asbestverwijdering zonder de vereiste certificaten. Bron:Health and Safety Executive, 27 november, Nieuwsbrief asbest Inspectie SZW, oktober 2014.